Türkiye’de ağustos ayında enflasyon yükselişe geçti ve son 6 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkı da rekor düzeye çıktı. Gıda ürünlerindeki zam oranları dikkat çekerken, elma, kuru üzüm, havuç, kuru soğan ve kuru incir en çok zamlanan ürünler oldu.

Enflasyon Oranları

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Ağustos ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %1,12, yıllık %19,25 arttı. Üretici fiyat endeksi (ÜFE) ise aylık %2,45, yıllık %45,52 artış gösterdi.

Ağustos ayında enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Reuters anketine katılan ekonomistlerin medyan tahmini TÜFE için %0,80, ÜFE için %1,90 olmuştu. Ayrıca TÜFE’deki artış son 6 ayın en yüksek seviyesi oldu. TÜFE’de son olarak Şubat ayında %1,68’lik bir artış yaşanmıştı.

Gıda Fiyatları

Ağustos ayında enflasyonda en büyük etkiyi gıda fiyatları yaptı. TÜİK verilerine göre, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık %3,01, yıllık %29,29’luk bir artış gerçekleşti. Bu grupta fiyatı en çok artan ürün ise %11,63 ile domates oldu.

Ağustos ayında tarla ürünlerinde fiyatı en çok artan ürün %45,9 ile kuru üzüm oldu. Kuru üzümün kilogram fiyatı 25 TL’den 36,50 TL’ye yükseldi. Kuru üzümü %32,6 ile kuru incir, %31,3 ile elma, %30,8 ile havuç ve %30,7 ile kuru soğan takip etti.

Üretici ile Tüketici Arasındaki Fiyat Farkı

Gıda fiyatlarındaki artış sadece tarlada değil, markette de kendini gösterdi. TZOB’un verilerine göre, ağustos ayında marketteki 37 üründen 28’inde fiyat artışı yaşandı. Marketlerde fiyatı en çok artan ürün ise %450 ile elma oldu. Tarlada 5 TL olan elma, markette 27,50 TL’ye yükseldi.

Üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkı da rekor seviyeye ulaştı. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, “Üreticinin aldığı fiyatla tüketicinin ödediği fiyat arasındaki farkın yüzde 5-6 olması gerekirken, bu oran yüzde 100’ün üzerinde. Bu durum hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ediyor” dedi.

Bayraktar, fiyat farkının azaltılması için aracılık sisteminin düzenlenmesi, gıda zincirinin kısaltılması ve tarım politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Enflasyonun Etkileri

Enflasyonun yükselmesi vatandaşın alım gücünü düşürüyor. Ağustos ayında kredi kartı kullanımı ve tüketici kredileri de arttı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, kredi kartlarının bakiyesi aylık %2,3 artarak 1 trilyon 205 milyar 898 milyona ulaştı. Tüketici kredileri ise aylık %1,1 artarak 1 trilyon 352 milyar 725 milyona yükseldi.

Enflasyonun yüksek seyretmesi ekonomik büyümeyi de olumsuz etkiliyor. TCMB, yıl sonu enflasyon tahminini %14,1 olarak açıklamıştı. Ancak ağustos ayındaki veriler bu tahminin tutmayacağını gösteriyor. Ekonomistler, enflasyonun yıl sonunda %20’nin üzerine çıkabileceğini öngörüyor.

Enflasyonla mücadele için faiz oranlarının da artırılması gerektiği belirtiliyor. TCMB’nin eylül ayında yapacağı Para Politikası Kurulu toplantısında faiz kararı merakla bekleniyor. TCMB’nin politika faizi şu anda %19 seviyesinde bulunuyor.