Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli aylığı bağlandıktan sonra geriye dönük denetim ve incelemeler yapıyor. Bu denetimler sonucunda hatalı bağlandığı tespit edilen emekli aylıkları iptal edilebiliyor.

Emekli aylığı iptal edilme nedenleri

Emekli aylığının iptal edilmesinin çok çeşitli sebepleri bulunuyor. Bunların başında sahibi olduğu şirkette 4/a’lı (SSK) gösterilenler geliyor. Başkasına ait prim günlerinin yanlışlıkla kaydedilmiş olduğu sonradan ortaya çıkanların ya emekli aylıkları tümüyle kesiliyor ya da kendi çalışması emekli olmak için yeterli ise emekli aylığı azaltılıyor.

Diğer nedenler ise şu şekilde sıralanabilir:

Prim borcu nedeniyle BAĞ-KUR sigortalılık süreleri durdurulanlar, durdurulan sürenin tamamının primini ödemeden askerlik veya doğum gibi hizmet borçlanması yaptığı sonradan tespit edilirse emekli aylıkları iptal ediliyor.

Aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak 4/a (SSK) statüsünde çalışanlar için işverenler ayrı ayrı prim ödüyorlar. Bir ayda ödenen prim günü 30’u, bir yılda ödenen prim günü ise 360’ı aşamıyor. SGK’nın hizmet dökümünde tüm işverenlerden yatırılan prim günlerinin toplamı yer aldığı için normalde olması gerekenden daha fazla prim günü görünüyor. Böylece, normalde emeklilik için prim günü yeterli olmadığı halde aylık bağlanmış olabiliyor. Bu durumda emeklilik işlemi iptal ediliyor.

SGK, anne veya babasına ait işyerinde 18 yaşından küçük çocukların sigortasının geçerli sayılabilmesi için çalışmanın yapıldığı tarihte mahkeme tarafından onaylanmış iş sözleşmesi bulunması şartını arıyor. Bu şartı yerine getiremeyenlerin sigortalılık süresini kabul etmiyor. Bu durum emekli olduktan sonra tespit edilmişse emeklilik işlemi iptal ediliyor.

Fiilen bir işte çalışmadığı halde kendisini eş dosta ait bir işyerinde sigortalı göstermiş olanlar sonradan tespit edilebiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun son yıllarda kullanmaya başladığı SAS yazılımı sayesinde sahte sigortalı çalışanlar ile sahte sigortalı çalıştıran işyerleri tespit ediliyor. Bu program sayesinde 2022 yılı itibarıyla 120 bin 362 kişinin sahte sigortalı olduğu ortaya çıkartıldı. Bunlardan daha önce emekli olanların aylıkları iptal ediliyor ve ödenmiş aylıklar geriye dönük olarak faiziyle geri alınıyor.

Anne veya babasından yetim aylığı almak için eşinden anlaşmalı boşananlar da ya sosyal güvenlik denetmenlerince ya da yakın akrabalarının şikayeti üzerine tespit ediliyor. 2022 yılında sadece sosyal güvenlik denetmenleri tarafından 4.387 kişinin emekli aylığının kesilmesi yönünde rapor düzenlendi.

Emekli aylığı iptal edilme sonuçları

Emekli aylığı iptal edilenler, geriye dönük olarak aldıkları aylıkları faiziyle geri ödemek zorunda kalıyor. Ayrıca, iptal edilen aylığın bağlandığı tarihten itibaren emeklilik hakkını kaybetmiş sayılıyor.

Emekli aylığı iptal edilme riskini azaltmak için neler yapılabilir?

Emekli aylığı iptal edilme riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir:

• Emekli aylığı başvurusu yapılırken, tüm belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması gerekiyor.
• Sigortalılık süreleri ve prim gün sayısı gibi bilgiler SGK’dan kontrol edilmelidir.
• Sigortalılık sürelerinde herhangi bir sorun yaşanmaması için işveren ile iyi ilişkiler sürdürülmeli ve işyerinde yapılan çalışmalarla ilgili kayıtların düzenli tutulması sağlanmalıdır.
• Emekli aylığı bağlandıktan sonra, SGK tarafından yapılan incelemeler sonucunda herhangi bir sorun tespit edildiğinde, SGK’ya gerekli bilgi ve belgelerin ivedilikle verilmesi gerekiyor.