Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, gıda enflasyonu Temmuz ayında aylık bazda yüzde 8,5 artarak yüzde 71,86’ya yükseldi. Bu oran, gıda enflasyonunun tarihi zirvesi olarak kayıtlara geçti.

Fiyatı en çok artan ürünler ekmek, taze meyve ve yumurta oldu

Gıda enflasyonunda fiyatı en çok artan ürünler Temmuz ayında ekmek, taze meyve ve yumurta oldu. Ekmek fiyatı aylık bazda yüzde 18,5 artarken, taze meyve fiyatı yüzde 15,5 ve yumurta fiyatı da yüzde 15 arttı. Bu ürünlerin hepsinde çift haneli bir artış yaşandı.

Gıda enflasyonu, işlenmiş gıda ve işlenmemiş gıda olarak iki alt gruba ayrılıyor. İşlenmemiş gıdanın alt grubunda yer alan taze meyve ve sebze fiyatları aylık bazda yüzde 9,31 arttı. Yıllık bazda ise bu grupta yüzde 100,6’lık bir artış görüldü. Bu oran, taze meyve ve sebze grubunda geçen yıla göre üç haneli bir artışın devam ettiğini gösteriyor.

İşlenmiş gıdanın alt grubunda ise ekmek ve tahıl ürünleri fiyatları aylık bazda yüzde 13,2 arttı. Yıllık bazda ise bu grupta yüzde 60’a yakın bir artış yaşandı. İşlenmiş gıdanın tamamına bakıldığında ise aylık bazda yüzde 11,2’lik bir artış görülürken, yıllık bazda da yüzde 57,8’lik bir artış kaydedildi.

Buğday üretimi rekor kırmasına rağmen fiyatlar yüksek

Gıda fiyatlarındaki artışta önemli bir rol oynayan buğday üretimi ise bu sene rekor seviyeye ulaştı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, buğday üretiminin bu sene 20,5 milyon ton civarında gerçekleştiğini söyledi. Bu rakamın geçen seneye göre yaklaşık yüzde 10’luk bir artış anlamına geldiğini belirtti.

Ancak buğday üretiminin rekor kırmasına rağmen fiyatlar hala yüksek seyrediyor. Buğday fiyatlarındaki artışın nedenlerinden biri olarak ithalat politikaları gösteriliyor. Türkiye Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (THBYTMİB) Başkanı Haluk Okutur, buğday ithalatının yüzde 45 gümrük vergisi ile yapılmasının fiyatları yükselttiğini ifade etti. Okutur, bu verginin kaldırılması veya düşürülmesi gerektiğini savundu.

Bir diğer neden ise buğdayın taban fiyatının belirlenmesindeki belirsizlik. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu sene buğdayın taban fiyatını 1.650 TL olarak açıkladı. Ancak bu fiyatın piyasa koşullarına uygun olmadığı ve üreticilerin istediği fiyatı alamadığı iddia ediliyor. Bu durumun da önümüzdeki dönemde buğday ekiliş alanlarında azalmaya yol açabileceği belirtiliyor.

Gıda fiyatları sonbahar ve kış aylarında ne olacak?

Gıda fiyatlarındaki artışın sonbahar ve kış aylarında nasıl olacağı ise merak konusu. Tarım sektörünün üretiminin en yoğun olduğu yaz aylarında bile gıda enflasyonunun rekor seviyeye ulaşması, kış aylarında daha da yükselebileceği endişesini doğuruyor.

Özellikle taze meyve ve sebze fiyatlarının yaz aylarında yüzde 15,5 gibi yüksek bir oranda artması, kış aylarında daha az ürün ve daha yüksek fiyatla karşılaşılacağı anlamına geliyor. Ekmek ve tahıl ürünleri fiyatlarının da yüzde 13,2 gibi bir oranda artması, buğday fiyatlarının yüksek kalması ve stokların erimesi nedeniyle ekmeğin daha pahalıya yenileceği ihtimalini güçlendiriyor.

Gıda fiyatlarındaki artışın tüketici davranışlarına da yansıması bekleniyor. Tüketicilerin daha az, daha ucuz ve daha az çeşitli gıda tüketmeye yöneleceği öngörülüyor. Bu durumun hem sağlık hem de sosyal açıdan olumsuz etkileri olabileceği uyarısı yapılıyor.