Türkiye'de vergi sistemi, son zamanlarda işletmelerin Katma Değer Vergisi (KDV) ile ilgili manipülasyonlarıyla gündemde kalmaya devam ediyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamalarına rağmen, işletmelerin düşük KDV'li ürünler üzerinden fiş keserek vergiden kaçınma stratejileri, ekonomik düzenin temelini sarsıyor.

Bu durum, hükümetin kayıt dışı ekonomik aktivitelerle mücadeledeki denetimlerini artırmasına rağmen devam ediyor. Bu makale, işletmelerin vergi kaçırma yöntemlerini, hükümetin bu sorunla mücadele etme çabalarını ve vatandaşların bu süreçteki rollerini ele alıyor.

10 Temmuz 2023'te gerçekleştirilen KDV artışı, mal ve hizmetlere uygulanan vergi dilimlerinde önemli değişiklikler getirdi. Yüzde 8 ve yüzde 18 olan KDV oranları, sırasıyla yüzde 10 ve yüzde 20'ye yükseltildi. Bu değişiklik, özellikle hijyen ürünleri, benzin, tütün, alkol ve elektronik cihazlar gibi kalemlerde hissedilirken, gıda ürünlerini kapsayan yüzde 1'lik KDV diliminde bir değişikliğe gidilmedi.

Vatandaşlar, bu artışın etkisini doğrudan fiyat artışları olarak hissederken, işletmeler vergiden kaçınma yolunu seçti. Sosyal medyada paylaşılan fişler, işletmelerin ürünlerin gerçek KDV oranından daha düşük oranlar uygulayarak vergi kaçırdığının kanıtı olarak gösteriliyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, KDV düzenlemelerinin ardından kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin üzerindeki denetimlerin artırıldığını vurgulayarak, vergi kaybına ve haksız rekabete yol açan mükelleflerin takibe alındığını belirtti. Ancak, bu açıklamalara rağmen vergiden kaçınma eylemleri devam ediyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Prof. Dr. Murat Batı, Türkiye'de vergi ahlakının zayıflığına dikkat çekerek, denetimlerin yetersizliğinin yanı sıra personel eksikliğinin de bu sorunun devamında etkili olduğunu ifade ediyor.

Vergi kaçağının önlenmesinde vatandaşların da önemli bir role sahip olduğu belirtiliyor. İhbar ikramiyesi sistemi, vatandaşları vergi kaçağı bilgilerini yetkililere bildirmeye teşvik ediyor. İhbarın doğruluğunun tespiti halinde, ihbarcıya ihbar ikramiyesi ödeniyor. Bu sistem, vatandaşların vergi adaleti konusunda daha fazla sorumluluk almasını ve devletin vergi gelirlerini korumasına yardımcı olmayı amaçlıyor.

Türkiye'de işletmelerin KDV manipülasyonu, sadece ekonomik bir sorun olmanın ötesinde, vergi adaleti ve hukukun üstünlüğü ile ilgili temel bir meseleyi gündeme getiriyor. Hükümetin artan denetim çabaları ve vatandaşların ihbar mekanizmasına olan katılımı, bu sorunun üstesinden gelmede kritik öneme sahip. Bu durum, vergi sisteminin şeffaflığını ve adil uygulanışını sağlamak için toplumun tüm kesimlerinin işbirliği gerektirdiğini bir kez daha ortaya koyuyor.