Borsada son dönemde artan halka arzlar, küçük yatırımcıların ilgisini çekiyor. Ancak bu ilgi, gerçek bir yatırım fırsatı mı yoksa bir tuzağın parçası mı? Ekonomist Remzi Özdemir, bu sorunun cevabını verdiği bir yazı kaleme aldı. Özdemir, halka arzlarda küçük yatırımcıların figüran olarak kullanıldığını ve büyük oyuncuların 150 milyon lira kazandığını söyledi.

Halka arzlarda küçük yatırımcının portresi

Özdemir, yazısında halka arzlara katılan küçük yatırımcının portresini çizdi. Buna göre, borsada 7 milyon yatırımcının ağırlıklı olarak 10 bin liranın altında bir portföyü var. Bu da şunu gösteriyor ki, burada insanlar tamamen bir harçlık, tamamen bir faturayı çıkartmak için çözüm arıyor.

Özdemir, halka arzlarda küçük yatırımcının kazancının çok sınırlı olduğunu belirtti. Örneğin, Cuma günü itibariyle gerçekleşen bir halka arızda, 50 milyonluk hisse senedinin %70’i küçük oyuncuya dağıtılmış. Ancak küçük yatırımcıya verilen sadece 570 TL’lik hisse senedi. Bu hisselerin her yeri kar olsa bile, küçük yatırımcının eline geçen para 600 lira civarında.

Halka arzlarda büyük oyuncuların kazancı

Özdemir, halka arzlarda büyük oyuncuların ise çok daha fazla kazandığını vurguladı. Aynı halka arızda, 150 tane kurumsal hesaba yaklaşık 10 küsur milyon hisse senedi verilmiş. Bu hesaplar, hisselerin 10 seans tavan çektiğini varsayarsak, ortalama 150 milyon lira kazanacak.

Özdemir, bu durumu şöyle özetledi: “Birilerinin 150 milyon kazanabilmesi için aslında buralarda o geriye kalan 5 milyon insan tamamen figüran rolünde ve insanları buna mecbur bıraktılar muhtaç bıraktılar tamamen burada amaç oradan ve halka arzulardan elde edilecek 500 lira ile 600 lira ile fatura ödemek başka hiçbir şey yok.”

Halka arzlara katılımın nedenleri

Özdemir, halka arzlara katılımın nedenlerini de sorguladı. Buna göre, halka arzlara katılımın artmasında ekonomik krizin etkisi büyük. İnsanlar geçim sıkıntısı çekerken, borsayı bir umut kapısı olarak görüyor.

Özdemir, halka arzlara katılımın yaygınlaştığı kesimleri de saydı. Emniyet teşkilatında, bankaların aracı kurumlarında, öğretmenler arasında ve hatta öğrenciler arasında bile hesap açma eğilimi artmış. Öğrenciler, babalarından aldıkları bin lira ile ya da kredi kartından çektikleri bin lira ile halka arzlara giriyor. Buradan elde ettikleri 400-500 liranın bir bölümünü faize ödüyor, geri kalanını da kar sayıyor.

Halka arzlarda yatırımcı sayısı yanıltıcı

Özdemir, halka arzlarda yatırımcı sayısının artmasının yanıltıcı olduğunu da ifade etti. Borsa İstanbul, pandemide 2 milyon yatırımcı sayısına sahipti. Şimdi ise 7 milyon yatırımcı var. Ancak Özdemir, bunların gerçek yatırımcı olmadığını, sadece figüran olduğunu söyledi.

Özdemir, yatırımcı dediğimizde portföy miktarının 100.000 lira ve üzeri olması gerektiğini belirtti. Ayrıca yatırımcının kur korumalı da olması lazım. Borsa şu anda tamamen bir avuç insanın oyun alanı haline gelmiş ve o çaresiz zavallı insanlar da maalesef figüran olarak kullanılıyor.

Halka arzlarda küçük yatırımcının dikkat etmesi gerekenler

Özdemir, halka arzlarda küçük yatırımcının dikkat etmesi gereken noktaları da sıraladı. Bunlar şöyle:

• Halka arza katılacak şirketin geçmişini, performansını, sektörünü, rekabet gücünü ve gelecek planlarını iyi araştırmak.
• Halka arz fiyatının makul olup olmadığını değerlendirmek.
• Halka arzdan elde edilecek gelirin ne amaçla kullanılacağını öğrenmek.
• Halka arza katılımın risklerini ve maliyetlerini göz önünde bulundurmak.
• Halka arz sonrasında hisselerin piyasa koşullarına göre dalgalanabileceğini unutmamak.
• Halka arzdan hemen sonra hisseleri satmak yerine uzun vadeli bir yatırım stratejisi belirlemek.

Özdemir, halka arzlarda küçük yatırımcının bilinçli ve akıllı davranması gerektiğini vurguladı. Aksi takdirde, büyük oyuncuların oyununa gelerek zarar edebileceğini hatırlattı.