Okulların açılmasıyla birlikte velilerin ve öğrencilerin karşılaştığı maliyetler arttı. Kitap, kıyafet, temizlik malzemesi, dershane gibi harcamalar eğitimde fırsat eşitliğini zorlaştırıyor. Avazturk.com Ekonomi yazarı Bilal Demir, geçmişle bugünü karşılaştırarak bu sorunu anlatıyor.

Kitaplar Bedava Ama Yeterli Değil

İktidar, her yıl bedava kitap dağıttığını söylüyor ama bu kitaplar öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalıyor. Öğretmenler ve Milli Eğitim Bakanlığı, öğrencilere yardımcı kitap alınmasını tavsiye ediyor. Bu kitapların fiyatları ise oldukça yüksek.

Bilal Demir, WhatsApp gruplarında paylaşılan ekran görüntülerini aktarıyor: “Şu kırtasiyeden şu yardımcı kitabı alın, bu kitabı alın, şu kitap şu kırtasiyede var ya da şurada var vesaire diye insanlara yeni yeni maliyetler çıkarıyorlar.” dedi.

Demir, üniversiteye hazırlanan öğrencilerin durumunun daha da vahim olduğunu belirtiyor: “Üniversiteye hazırlananların liseye giriş sınavlarına hazırlananların alacağı kitaplar dudak uçuklatıyor. Geçen Şırnak’tan bir öğrenci mektup yazmış. Ben de almak istedim. Gittim istediği kitapların hepsini koydum masaya. Ya çıkan rakam gerçekten beni bile zorladı, yani şok içinde kaldım.” dedi.

Kıyafetler Pahalı ve Zorunlu

Okullarda üniforma zorunluluğu da velilerin bütçesini sarsan bir başka unsur. Okulun üniformaları, eşofman takımı, ayakkabı gibi kalemeler için ciddi miktarlar ödemek gerekiyor. Bilal Demir, çocukların marka ayakkabılara özendiğini ve kalitesiz ürünlerden kaçınmak için daha fazla para harcamak zorunda kalındığını söylüyor.

Demir, geçmişte devletin yoksul öğrencilere kiyafet yardımında bulunduğunu hatırlatıyor: “Bir öğrenci 1982 yılında Kars’ta bir yatılı okula başladığında devlet onu Sümerbank’a götürdü. Lacivert ceket, gri pantolon, siyah rugan ayakkabı, gömlek, kravat, çorap, iç çamaşırı dahil, palto dahil, mont vermişler'' dedi.

Temizlik Malzemeleri Okul Aile Birliği’nden

Okullarda hijyen koşullarının sağlanması için de velilerden katkı bekleniyor. Okul aile birliği, temizlik malzemeleri için para topluyor ya da velilerden ürün getirmelerini istiyor. Bilal Demir, bu durumun da vatandaşın sırtına yük bindirdiğini ifade ediyor.

Demir, okul aile birliğinin WhatsApp gruplarında yaptığı paylaşımları örnek veriyor: “Şu kadar temizlik malzemesi aldık, şu kadar veli var, sınıfta şuna bölelim, herkes şu kadar getirsin sınıf annesine versin falan... Böyle yani... Vatandaş sonuçta kendi çözümünü bulmaya çalışıyor. Kendi çocukları o sınıflarda hijyen içinde olsun, aç kalmasın vesaire diye bir takım çözümler arıyor. Buluyor ama bunların hepsinin bir maliyeti var.”

Dershaneler Kapanmadı, Fiyatları Arttı

Eğitimde fırsat eşitliğinin en büyük engellerinden biri de dershaneler. İktidar, dershaneleri kapatma vaadiyle yola çıkmıştı ama bunun yerine özel okullara dönüştürdü. Bu okulların fiyatları ise her yıl artıyor.

Demir, üniversiteye girmek isteyen öğrencilerin dershaneye gitmesi gerektiğini söylüyor: “O kitapların dışında dershaneye gitmesi gerekebilir ama onlarında bir maliyetini hesaplayın. Kaç aile bu masrafları karşılayabilir?''

Demir, geçmişte eğitimde fırsat eşitliğinin daha fazla olduğunu savunuyor: “o beğenmedikleri geçmiş yıllarda devlet, yoksul öğrencilere her tür kaynak kitaplar dahil getirir ücretsiz verirdi. Kars'ta okuyanla İstanbul'da okuyan aynı eğitim düzeyine sahipti. Şimdi sizler öğrencilere her türk kaynak kitabı ücretsiz verebiliyor musunuz?''

Sonuç

Okulların açılmasıyla birlikte velilerin ve öğrencilerin karşılaştığı maliyetler arttı. Kitap, kıyafet, temizlik malzemesi, dershane gibi harcamalar eğitimde fırsat eşitliğini zorlaştırıyor. Bir gazeteci, geçmişle bugünü karşılaştırarak bu sorunu anlatıyor. Eğitimde fırsat eşitliği nasıl sağlanacak? Bu sorunun cevabını aramak gerekiyor.