ABD’de işsizlik oranının önemli ölçüde arttığı ve Temmuz’daki %3,5’ten Ağustos’ta %3,8’e yükseldiği son manşetlerde yer aldı. Bu, iş piyasasının soğuduğunun bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Ancak iki önemli uyarı var. Birincisi, işgücüne katılımda dramatik bir artış olması nedeniyle işsizlik oranı arttı. İstihdam artışı iyi olmasına rağmen bu artışla orantılı değildi.
Bu nedenle işsizlik oranı daha yüksek. İkincisi, maaş bordrosu raporu istihdam artışının Ağustos ayında hızlanarak son üç ayın en yüksek seviyesine ulaştığını gösteriyor. Geçtiğimiz üç ayda istihdam artışı yılın ilk ayına göre ılımlı seyretti. Ancak istihdam, ekonominin uzun vadeli iş üretme kapasitesinden daha hızlı artmaya devam ediyor. Bu nedenle, iş piyasası soğuyor olsa da nispeten sağlam kalıyor.
Ağustos Ayında 187.000 Yeni İş Yaratıldı
ABD hükümeti iş piyasasına ilişkin iki rapor yayınladı; biri hane halkı anketine, diğeri işyerleri anketine dayanıyor. İlk olarak kuruluş anketi, Ağustos ayında 187.000 yeni iş yaratıldığını ve bunun Mayıs ayından bu yana en büyük artışı gösterdiğini ortaya çıkardı. İstihdam şu anda pandemi öncesine göre %10,3 daha yüksek.
Ağustos ayında istihdam artışı, büyük bir kamyon taşımacılığı şirketinin çöküşünden olumsuz etkilendi. Sonuç olarak, kamyon taşımacılığı kategorisinde istihdam 36.700 veya yaklaşık %2,3 oranında düştü; bunun yaklaşık 30.000’i bir şirketin çöküşü nedeniyle oldu. Bu, ekonominin durumuyla ilgisi olmayan tek seferlik bir olaydı. Ayrıca, büyük ölçüde eğlence sektöründeki grev nedeniyle bilişim sektöründeki istihdamda 15.000 kişilik iş kaybı yaşandı. Bu olaylar olmasaydı, iş büyümesi önemli ölçüde daha iyi olurdu.
Sanayi bazında, inşaat ve imalat sektörlerinde istihdamda ılımlı artışlar, toptan ve perakende ticaret ile finansal hizmetlerde yavaş büyüme ve bilgi sektöründe istihdamda düşüş görüldü. İş artışı profesyonel hizmetler için orta düzeyde, eğlence ve konaklama için orta derecede güçlüydü. İstihdam kazanımlarının en büyük itici gücü, yaratılan 70.900 yeni iş ile sağlık hizmetleri oldu. Aslında, sağlık hizmetleri/sosyal yardım ile eğlence ve konaklama hizmetleri toplamı, Ağustos ayında iş büyümesinin %73’ünü oluşturdu.
Ücretler Enflasyonu Geçti
Kuruluş anketi ayrıca tüm çalışanların ortalama saatlik kazancının Ağustos ayında bir önceki yıla göre %4,3 oranında arttığını, yani son altı aydakiyle hemen hemen aynı olduğunu bildirdi. Yani ücret enflasyonu geçen yıl yavaşladıktan sonra istikrara kavuştu.
Artık ücretler fiyatlardan daha hızlı artıyor, bu da hane halkının satın alma gücünde gerçek (enflasyona göre düzeltilmiş) bir artış görüldüğü anlamına geliyor. Bu tüketici harcamaları açısından iyi bir haber.
Ancak Federal Reserve için zorlayıcı bir haber. Fed, ücret enflasyonunun daha fazla düşmemesi durumunda enflasyonu %2,0’a düşürme hedefinin hayali olacağından endişe ediyor. Fed, istihdam piyasasını zayıflatmak ve böylece ücret baskısını zayıflatmak istediğini belirtti. Bunun daha fazla faiz artışı gerektirip gerektirmeyeceği bilinmiyor.
Öte yandan, istihdam raporuna ilişkin basında çıkan son yorumlar , istihdam büyümesinin üç aydır öncekine göre yavaşlamasından sonra, istihdam piyasasının Fed’in faiz artırımlarından kaçınmasına yetecek kadar zayıfladığını ileri sürdü. Bu beklenti üzerine hisse senedi fiyatları yükselirken tahvil getirileri düştü.
İşgücüne Katılım Arttı
Son olarak, hane halkı üzerinde yapılan ayrı bir araştırma, ağustos ayında çalışma çağındaki nüfusun 211.000 artmasına rağmen, işgücüne katılan kişi sayısının 736.000 arttığını ortaya çıkardı. Böylece katılım oranı Temmuz’daki %62,6’dan Ağustos’ta %62,8’e yükseldi; bu oran %63,3 olan pandemi öncesinden bu yana en yüksek seviyeydi.
Hane halkı anketi ayrıca istihdamın (serbest meslek dahil) 222.000 arttığını ortaya koydu. Bu veriler, işgücünün büyümeye devam ettiğini ve iş arayanların sayısının arttığını gösteriyor. Bu da iş piyasasının güven verdiğini ve daha fazla insanın çalışmaya teşvik edildiğini gösteriyor.
Sonuç
ABD istihdam piyasası bir miktar soğumaya rağmen güçlü kalmayı sürdürüyor. Ağustos ayında 187.000 yeni iş yaratıldı ve ücretler enflasyonu geçti. İş piyasasının durumu Fed’in faiz politikasını nasıl etkileyecek? Bu sorunun cevabını önümüzdeki aylarda göreceğiz.