ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta başında imzaladığı 692,1 milyar dolarlık 2018 mali yılı savunma bütçesinde savaş uçağı, savaş gemisi, helikopter alımının yanı sıra füze savunma sistemlerinin modernizasyonu ve İsrail ile ortak füze savunma sistemi geliştirilmesine milyonlarca dolar ayrılması, ABD’nin adeta savaş hazırlığı yaptığı izlenimi veriyor.
Trump, Temsilciler Meclisi ve Senatoda onaylanan Savunma Bakanlığının (Pentagon) "Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası" başlıklı bütçesini Beyaz Saray'da düzenlenen törenle imzaladı.
Yasa, 626,4 milyar doları taban bütçe, 65,7 milyar doları da Muhtemel Dış Operasyonlar Fonu olmak üzere 2018 mali yılı için Pentagon'a toplam 692,1 milyar dolar fon kullanma yetkisi sağlıyor.
639 milyar dolarlık 2017 mali yılı savunma bütçesi ile 2018 mali yılı savunma bütçesi arasında yaklaşık 54 milyar dolarlık bir fark bulunuyor.
Rusya ve Çin’in yanı sıra Kuzey Kore ve İran’ın askeri çıkışlarının ışığında şekillendiği belirtiliyor.
Başkanlığı devraldıktan hemen sonra Pentagon’u ziyaret eden Trump, eski Başkan Barack Obama’nın ABD ordusunun hazırlığına ve güçlendirilmesine yatırım yapmadığını savunarak orduyu tekrar inşa edeceğini ifade etmiş ve Pentagon’a ordunun konvansiyonel ihtiyaçları konusunda bir inceleme başlatması talimatını vermişti. Talimatın, Pentagon’un 2018 bütçesinin belirlenmesinde etkili olduğu ifade ediliyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Binası Arlington County, Virginia
SAVAŞ FONU 38 MİLYARDAN 65 MİLYAR DOLARA ÇIKARILDI
Kongre, “savaş fonu” olarak da bilinen Muhtemel Dış Operasyonlar Fonu için 2018 mali yılında 65,7 milyar dolar ayırdı. Bu rakam, 2017 mali yılında 38 milyar dolardı.
Savaş fonunun ağırlıklı olarak ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) tarafından Suriye, Irak ve Afganistan’da yürütülen operasyonlara harcanması öngörülüyor. Trump’ın mart ayında operasyon yetkilerini genişlettiği Afrika Kuvvetleri Komutanlığının (AFRICOM) Somali ve Yemen başta olmak üzere Afrika’da yürüttüğü operasyonların da bu fondan önemli bir pay alacağı ifade ediliyor.
Kuzey Kore’ye karşı Pasifik bölgesine yapılan sevkıyat ve tatbikatlar da bu bu fondan yararlanıyor.
SURİYE VE IRAK’TA EĞİT-DONAT İÇİN 1,7 MİLYAR DOLAR
DEAŞ ile mücadele neredeyse bitmek üzere olsa da ABD’nin Irak ve Suriye’de DEAŞ karşıtı güçlere eğit-donat programı için ayırdığı fonun bir önceki yıla göre yaklaşık 163 milyon dolar artırılması dikkati çekti.
2017 mali yılında eğit-donat programı kapsamında Irak için 1 milyar 176 milyon dolar, Suriye için de 430 milyon dolar olmak üzere 1 milyar 506 milyon dolar ayrılmıştı. 2018 mali yılı savunma bütçesinde ise eğitdonat programı için 1 milyar 769 milyon dolar belirlendi. Bunun 1 milyar 269 milyon doları Irak, 500 milyon doları da Suriye için kullanılacak.
Pentagon, bu rakamların sadece kendilerine verilen yetkinin üst sınırını yansıttığına, yasada belirtilen miktarların kullanılacağı anlamına gelmediğine işaret ediyor.
ABD yetkilileri ise Amerikan ordusunun DEAŞ'ın yenilmesinden sonra da Suriye'de kalacağı ve bölgede SDG ismini kullanan PYD/PKK'yı desteklemeyi sürdüreceğini ifade ediyor.
Kongre'nin Suriye ve Irak için yardım fonunu artırması, "ABD'nin DEAŞ savaşını bitirme niyetinde olmadığı" yorumlarını beraberinde getirdi.
Diğer taraftan savaş fonundan Afganistan’a da 4,9 milyar dolar ayrıldı. Bu miktarın 25 milyon dolarının kadınların Afgan ordusunda istihdam, eğitim ve entegrasyonu için kullanılması öngörülüyor.
RUS TEHDİDİNE KARŞI
Reklamdan sonra devam ediyor
Kongre, Rusya’nın Avrupa’daki tehdidini bertaraf etmek üzere Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi için önceki yıllarda ayrılan 3,7 milyar dolarlık bütçeyi 2018 mali yılı için 5,2 milyar dolara çıkardı.
“Rusya’nın Avrupa’daki saldırganlığını caydırmanın daha geniş ve kalıcı bir politika olmasını” gerekçe gösteren Kongre, 5,2 milyar doları savaş fonu yerine Pentagon’un ana bütçesine dahil etti.
Bu miktarın 4,6 milyar doları ABD’nin Avrupa’daki operasyon ve desteklerine harcanacak. Yasa, 500 milyon doların da Ukrayna’ya askeri yardımlar için kullanılması konusunda Pentagon’a yetki veriyor.
Bütçede Baltık ülkelerindeki askeri harekat ve tatbikatlarda kullanılmak üzere 100 milyon dolar, Rusya'nın orta menzilli füzeleriyle rekabet etmek üzere karada konuşlu orta menzilli füzeler geliştirmek için de 65 milyon dolar ayrıldı.
İSRAİL İLE ORTAK FÜZE ÇALIŞMASINA 705 MİLYON DOLAR
Kongre, yönetimin İsrail ile füze ortak geliştirme programı için talep ettiği 146,5 milyon doları 558,5 milyon dolar artırarak 705 milyon dolara çıkardı.
Bu miktarın 290 milyon doları ile “demir kubbe” olarak bilinen çok katmanlı füze savunma sistemi alınacak, 268,5 milyon doları ise sistemlerin geliştirilmesi ve test edilmesi için kullanılacak.
SİLAH MODERNİZASYON VE ALIMI
Pentagon’un temel bütçesinde gemi uçak ve füze savunma sistemlerine ayrılan miktarlar da dikkati çekti.
Yasada, ABD füze savunma sisteminin modernizasyon ve geliştirilmesine 10 milyar dolar ayrılırken uzay araştırmaları için 8,5 milyar dolar tahsis edildi.
Yasa, 94 F-35 Müşterek Taarruz Uçağı alımı için 10,6 milyar dolar, 24 F/A-18 tipi savaş uçağı alımı için 2 milyar dolar, 13 P-8A keşif uçağı alımı için 1,6 milyar dolar ve insansız hava araçları için de 1,2 milyar dolar olmak üzere uçak alımı için toplam 15,4 milyar dolar ayrılmasını öngörüyor.
Yasaya göre, 74 AH-64E Apache, 84 UH-60 Blackhawk, 10 Chinook tipi helikopterin yanı sıra 13 hafif helikopter alımı için 3 milyar dolar fon ayrıldı.
Aynı zamanda “II. Dünya Savaşı’ndan sonraki en kötü durumunda olduğu” belirtilen ABD donanmasına 2018'de 25 milyar dolara 13 savaş gemisi alınacak.
ASKER SAYISINDA 20 BİN ARTIŞ
Yasada dikkati çeken bir diğer ayrıntı da asker sayısında 20 bin civarında artış yapılmasının öngörülmesi oldu.
Yasa kapsamında Kara Kuvvetlerinde 8 bin 500, Deniz Kuvvetlerinde 5 bin, Deniz Piyadelerinde bin ve Hava Kuvvetlerinde de 5 bin 800 civarında artış öngörülüyor.
Toplam muvazzaf, rezerv ve asayişte görevli 2 milyon 139 bin 625 askerin maaşları, harcırah, ölüm ve maluliyet masrafları için bütçede 141,5 milyar dolar, personelin diğer masrafları için de 33,8 milyar dolar ayrıldı.
Yasa ayrıca tüm personele yüzde 2,4 oranında zam yapılmasını öngörüyor.
ABD’nin terör şüphelilerini tuttuğu Guantanamo hapishanesinin kapatılmasını yasaklayan yasa, hapishanenin yıllık taban bütçesinin sağlanmasını öngörüyor.