Askeri uzmanlara göre Türkiye'nin mevcut durumda bu şartları kabul etmesi imkansız. Ancak ABD yönetimi Türkiye'nin öne süreceği şartları net bir şekilde kabul ederse 'gözlemci' meselesi masaya güçlü bir şekilde gelebilir.
Belçika'nın başkenti Brüksel'de düzenlenen NATO Savunma Bakanları Toplantısı, Suriye'deki yeni sürecin yol haritası için de dönüm noktası olabilir.
ABD Savunma Bakanı Vekili Patrick Shanahan'ın Kuzey Suriye'de "Ulusal Koalisyon" güçlerinden oluşan bir grup kurarak güvenli bölgeyi"gözetlemek" istediklerini söylemesi tartışmaları da beraberinde getirdi.
Uzmanlara göre Türkiye'nin mevcut şartlarda böyle bir öneriyi kabul etmesi neredeyse imkansız. Ancak Türkiye'nin öne sürdüğü şartların ABD başta olmak üzere koalisyon güçleri tarafından kabul edilmesi halinde 'gözlem' seçeneği masaya gelebilir.
Emekli Tuğgeneral Fahri Erenel, 'Koalisyon Güçleri' olarak tanımlanan yapının içinde ABD'nin de olduğunu hatırlatarak, söz konusu gücün hali hazırdaki hareket merkezinin İncirlik olduğuna dikkati çekti.
ABD'nin 'gözlemci olalım' önerisi ne anlama geliyor?
ABD'nin kast ettiği gözlemin, "Türkiye'nin bölgedeki unsurlarla protokol imzalaması durumunda burada imza altına alınan şartların gerçekleşip, gerçekleşmediğinin kontrolü" olarak açıklanabileceğini vurgulayan Erenel, şöyle devam etti:
"ABD'nin bölgede zaten üsleri ve kendi askerleri var. 'Ben bunları çekeyim, yerine koalisyon güçlerini koyayım' diyor. Aynı bölgede terör unsurları da var.
Bu nedenle Türkiye bunu kabul etmeyebilir. Türkiye'nin bu yaklaşımı kabul etmesi için bazı şartları olacaktır mutlaka. Nedir bu şartlar?
Her şeyden önce ABD'nin Türkiye'ye güvenilir işaretler vermesi lazım.
Bölgedeki terör unsurlarını daha güneye, derin bir alana çekmeli.
ABD ile koordineli hareket eden terör unsurlarının ne şart altında olursa olsun Türk ordusuna saldırmayacağı garanti edilmeli.
Hali hazırda devam eden anayasa görüşmelerinde, Türkiye'nin güneyinde kurulacak bir terör bölgesine müsaade edilmeyeceği yer almalı."
Demografik yapı en önemli başlıklardan biri
Erenel ayrıca, Türkiye'nin mutlak suretle üzerinde duracağı bir diğer konunun da bölgedeki demografik yapıya ilişkin yaklaşımı olacağını vurgulayarak, "Eğer oradaki dışarıdan gelen unsurlar gider ve bölge eskiden olduğu gibi kendi öz demografik yapısına dönerse bunun başka bir sonucu da olacak. Nedir bu? Bölgenin asıl sahipleri olan ancak şu an Türkiye'ye sığınan binlerce Suriyeli yeniden kendi topraklarına dönecek" şeklinde konuştu.
ABD halen politikasını net bir şekilde oluşturamadı
Türkiye'nin bu temel ilkelerinin kabul edilmesi halinde ABD'nin teklif ettiği 'gözlemci olma' önerisinin tartışılabileceğini kaydeden Erenel, aksi halde neler olabileceğini şöyle özetledi:
"Eğer mevcut şartlarda Türkiye böyle bir şeye 'olur' verirse o zaman operasyon başlamadan bitti demektir. Çünkü siz oraya Koalisyon Güçleri gelebilir derseniz, terör unsurlarının yanı sıra 5-6 farklı milletin askeriyle daha uğraşmak zorunda kalırsınız.
ABD sürekli yolda fikrini değiştiren ve halen fikir birliğine varamayan bir halde ilerlemeye çalışıyor. Şimdi ortaya attıkları fikir bir nevi Kıbrıs'taki barış gücü askerlerine benzemiş olacak. Ancak bunun zamana yayılması ve esaslarının çok iyi belirlenmesi gerekir. Oldubitti ile atılacak bir adım değil."
Yeni Şafak