Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne ait Sarısu teleferik hattında 12 Nisan'da yaşanan ve 1 kişinin hayatını kaybettiği, 7 kişinin yaralandığı kaza, Türkiye'yi yasa boğdu. Kazanın ardından başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan 13 kişiden 12'si adliyeye sevk edildi. Bilirkişi ön raporunda ise denetim ve bakım-onarımda kusurlar olduğu ortaya çıktı.
Kaza Nasıl Gerçekleşti?
2017 yılında hizmete giren Sarısu teleferik hattında, 12 Nisan günü saat 17.28 sıralarında korkunç bir kaza meydana geldi. Demir direklerden biri koparak kabinlerden birine çarptı. İçerisinde 8 kişinin bulunduğu kabinin tabanı çarpmanın etkisiyle kırıldı ve 8 kişi metrelerce yükseklikten yere düştü. Kazada Memiş Enes Gümüş hayatını kaybetti, 7 kişi ise yaralandı.
Kurtarma Çalışmaları
Kazanın ardından olay yerine AFAD, polis, sağlık ve itfaiye ekipleri sevk edildi. Yaralılar helikopterlerle hastaneye taşınırken, mahsur kalan 174 kişi için kurtarma çalışmaları başlatıldı. Kurtarma çalışmalarına gece görüşlü helikopterler de katıldı. 22,5 saat süren aralıksız çalışma sonucunda tüm mahsur kalanlar tahliye edildi.
Soruşturma ve Gözaltılar
Kazaya ilişkin başlatılan adli soruşturma kapsamında 13 şüpheli hakkında gözaltı kararı alındı. Gözaltına alınanlar arasında ANET firması genel müdür vekili, mekanik mühendisler, taşeron bakım firmalarının yetkilileri, bakım firması günlük otomasyon operasyonu sorumluları, mekanik bakım sorumluları, iş güvenliği uzmanları ve makine teknisyenleri yer aldı. Hakkında gözaltı kararı bulunan bir makine teknisyeninin yurt dışında olduğu ve Türkiye'ye dönüşünde ifadesinin alınacağı belirtildi. Gözaltındaki 12 şüpheli ise adliyeye sevk edildi.
Bilirkişi Ön Raporu: Kusurlar ve Yetersizlikler
İş güvenlik uzmanları, elektrik ve makine mühendisleri tarafından hazırlanan bilirkişi ön raporunda, kazanın deformasyona uğrayan cıvataların kopmasından kaynaklandığı belirtildi. Raporda ayrıca denetim ve bakım-onarımda kusurlar olduğu ve bakım sözleşmesinde yer almasına rağmen bağlama elemanlarının kontrolünün yapılmadığına dikkat çekildi.
Raporun Ana Bulguları
5 numaralı teleferik direğinin flanş bağlantılarını sağlayan cıvatalar koptu.
Kopma nedeni, direk üzerindeki kabin taşıyıcı halat sisteminin üzerinden geçtiği makaralardaki deformasyonlardan dolayı makaranın metal aksamına sıkışması sonucu sistemin hareket yükünden dolayı meydana gelen kuvvetli çekme yüküne dayanamayıp direk üzerindeki flanşların bağlı olduğu cıvataların kopması.
Direğin flanş bağlantılarını oluşturan 22 mm, 8.8 BOLT marka cıvatalar deforme olmuş.
Direği oluşturan parçaları birleştiren flanşlarda deformasyon görülmemiş.
Devrilmiş direğin yanına gidildiğinde taşıyıcı-çekici halatları tutan makaralardan birisinin halatın etkisiyle deforme olduğu ve halatın makaranın içerisine girdiği (sıyırdığı) tespit edilmiş.
Devrilmiş direğin devrilme aşamasında makaranın arasına halatın girmesiyle makaranın deforme olduğu, dolayısıyla halatın sıkışması ile değil cıvataların yükü taşıyamayıp kopması yüzünden direğin devrilmiş olduğu tespit edilmiş.
Direklere ait cıvataların torkunda boşluk olup olmadığının kontrolü yapılmamış.
Cıvataların korozyona uğrayıp uğramadığı kontrol edilmemiş.
Malzeme yorulması dikkate alınarak cıvata, rondela, rulman gibi makine elemanlarının değişimleri yapılmamış.
Tesiste bulunan 9 adet teleferik direğinin üzerindeki traverslerde çalışan lastikli makara gruplarının hangi periyotlarda değiştirildiğine dair tutanak ve kontrol formları bulunmamış.
Bakım personelinden bazılarının mesleki yeterlilik belgelerinin bulunmadığı tespit edilmiş.
Anet A.Ş. ile Megatower A.Ş. arasında yapılan tesisin bakım ve işletme sözleşmesinde birçok bakım işi Megatower firmasına Anet A.Ş. tarafından yapılması için verilmiş.
Sözleşme içeriğinde maddeler halinde yapılacak işler listelenmiş.
Ancak Anet A.Ş. firmasında çalışan kontrol ve kesin kabul mühendislerinin kesin kabulleri ve kontrolleri nasıl yaptıklarına dair herhangi bir evrak dosyalarda bulunmamış.
Sonuç ve Öneriler
Bilirkişi ön raporunda, kaza sonucunda hayatını kaybeden Memiş Enes Gümüş'ün vefatının sorumlularının cezalandırılması ve teleferik hattında gerekli güvenlik önlemlerinin alınması için acil adımlar atılması gerektiği belirtildi. Raporun sonuç bölümünde şu ifadeler yer aldı:
"Yapılan incelemeler ve değerlendirmeler neticesinde; 5 numaralı teleferik direğinin devrildiği, direğin devrilmesiyle bir adet teleferik kabininin zarar gördüğü ve kabin alt platformunun çıktığı, devrilmiş olan direğin çekici ya da taşıyıcı halatların taşıyıcı makara içine sıkıştığı kesici emniyet sivicinin görevini yapamaması ile birlikte çekmeye bağlı olarak direğe moment uyguladığı ve direğin devrildiği, direk üzerindeki flanşlarda bulunan cıvataların üzerindeki yükü taşıyamayıp koptukları, cıvatalarda çekme-kesme kuvvetlerine bağlı deformasyon tespit edildiği, bağlama elemanlarının kontrolünün yapılmadığı, eski ve eksikliklerin tespit edildiği, sözleşmeye uyulmadığı görülmüştür."
Soruşturmanın Devamı
Bilirkişi ön raporu ışığında, kazayla ilgili soruşturma devam ediyor. Gözaltına alınan 12 şüphelinin ifadeleri alınıyor ve olayla ilgili tüm deliller toplanıyor. Kazadan sorumlu olanların cezalandırılması ve benzer kazaların tekrarlanmaması için gerekli önlemlerin alınması bekleniyor.
Bu trajik kazadan dersler çıkararak, teleferik hatlarındaki güvenlik önlemlerinin sıkılaştırılması ve denetimlerin artırılması büyük önem taşımaktadır.