Türkiye ekonomisi, 2024'ün ilk ayında endişe verici bir tablo çizdi. Ocak ayı bütçe verileri, faiz harcamalarında ve bütçe açığında altı katına varan artışları gözler önüne serdi. Bu durum, Türk Lirası'nın değer kaybetmesi ve enflasyondaki yükseliş gibi birçok sorunun gölgesinde, Türkiye'yi bekleyen ekonomik fırtınaya dair endişeleri artırıyor.
Faiz Harcamaları Altıya Katlandı:
Ocak 2023'te 21,4 milyar TL olan bütçedeki faiz harcamaları, 2024'te 121,1 milyar TL'ye yükselerek tüm zamanların zirvesine ulaştı. Bu artış, faiz yükünün bütçeye ne kadar büyük bir yük bindirdiğini ve sürdürülebilirliği tehdit ettiğini açıkça gösteriyor.
Bütçe Açığı Beşe Katlandı:
Ocak 2023'te 32,4 milyar TL olan merkezi yönetim bütçe açığı, 2024'te yaklaşık beşe katlanarak 150,7 milyar TL'ye yükseldi. Bu durum, hükümetin gelirlerinin giderlerini karşılamak için yeterli olmadığını ve borçlanmaya daha fazla bağımlı hale geldiğini gösteriyor.
Hükümetin Kira Ödemeleri Bütçeyi Zorluyor:
Şehir hastaneleri için müteahhitlere yapılan kira ödemelerini içeren "bina kiralaması giderleri" de bir yılda hızla arttı. Ocak 2023'te 6,4 milyar TL olan kira giderleri, Ocak 2024'te 15,3 milyar TL'ye yükseldi. Bu durum, hükümetin uzun vadeli borçlanma yoluyla finanse ettiği kira ödemelerinin bütçeyi ne kadar zorladığını gösteriyor.
Personel Giderleri de Arttı:
Ocak 2023'te 103,2 milyar TL olan personel giderleri, Ocak 2024'te 260,3 milyar TL'ye yükseldi. Bu artış, kamudaki istihdamın ve maaşların artmasının bütçeye olan etkisini gösteriyor.
Vergi Gelirleri Arttı Ama Yeterli Değil:
Ocak 2023'te 252,8 milyar TL olan vergi gelirleri de Ocak 2024'te 517,2 milyar TL'ye ulaştı. Bu artışa rağmen, artan giderler ve faiz yükü göz önüne alındığında, vergi gelirlerinin bütçe açığını kapatmak için yeterli olmadığı görülüyor.
Sonuç:
Ocak ayı bütçe verileri, Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu ciddi sorunları gözler önüne seriyor. Faiz harcamalarında ve bütçe açığında altı katına varan artışlar, artan kira ödemeleri ve personel giderleri, Türkiye'yi bekleyen ekonomik fırtınaya dair endişeleri artırıyor. Hükümetin, bu sorunları çözmek için acil ve kapsamlı adımlar atması gerekiyor.