Türkiye, geçtiğimiz yıl Karadeniz’de 540 milyar metreküplük doğalgaz rezervi keşfettiğini duyurmuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu keşfin Türkiye’nin enerji bağımsızlığına katkı sağlayacağını ve doğalgaz faturalarının düşeceğini söylemişti. Ancak gelin görün ki, bugün resmi gazetede yayınlanan cumhurbaşkanlığı kararıyla ihtiyaç sahibi hanelere ısınma amaçlı kömür yardımı yapılması kararı alındı.
Kömür yardımı kararı ne anlama geliyor?
Cumhurbaşkanlığı kararıyla, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenen ihtiyaç sahibi hanelere, 2023-2024 ısınma sezonunda kömür yardımında bulunulacak. Kömür yardımının miktarı, bakanlık tarafından belirlenecek kriterlere göre değişecek. Kömür yardımının finansmanı ise bütçeden karşılanacak.
Bu karar, Türkiye’nin doğalgaz bulduktan sonra bile kömüre bağımlılığını sürdürdüğünü gösteriyor. Türkiye’nin elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 30’u kömürden sağlanıyor. Kömür kullanımı ise hem çevreye hem de insan sağlığına zarar veriyor. Kömür yakmanın neden olduğu hava kirliliği, solunum yolu hastalıkları, kanser ve erken ölümlere yol açıyor.
Yardıma muhtaç hane sayısı arttı
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin başladığı 2018 yılından bu yana Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz, işsizlik ve enflasyon nedeniyle yardıma muhtaç hane sayısı arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2018 yılında 3,5 milyon olan ihtiyaç sahibi hane sayısı, 2022 yılında 4,5 milyona yükseldi. 2023 yılının verileri henüz açıklanmadığı için bu sayının daha da artmış olabileceği tahmin ediliyor.
Yardıma muhtaç hanelerin büyük bir kısmı ise kömür yardımından faydalanamayacak. Çünkü kömür yardımından yararlanmak için bakanlık tarafından belirlenen şartları taşıyan bir konutta oturmak gerekiyor. Bu şartlar arasında konutun doğalgaz veya elektrikli ısıtma sistemine sahip olmaması, konutun tapulu olması ve konutun bakanlık tarafından belirlenen asgari yaşam alanına sahip olması gibi kriterler bulunuyor. Bu kriterleri karşılamayan haneler ise kömür yardımından yoksun kalıyor.
Doğalgaz bulmak yetmiyor, kullanmak da lazım
Türkiye’nin doğalgaz bulması, elbette önemli bir gelişme. Ancak bu doğalgazın üretimine, dağıtımına ve kullanımına ilişkin bir strateji geliştirilmesi gerekiyor. Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacının büyük bir kısmını ithal ettiği düşünüldüğünde, yerli kaynaklardan faydalanmanın hem ekonomik hem de siyasi açıdan önemi ortada. Ancak bunun için doğalgazın ulaşılabilir, ucuz ve güvenli olması şart.
Doğalgaz bulmak, günü kurtarmak için yeterli değil. Ondan sonrasını düşünerek hareket etmek gerekiyor. Türkiye’nin enerji politikasında kömürden doğalgaza geçiş yapması, hem çevresel hem de sosyal açıdan faydalı olacaktır. Ancak bunun için hükümetin doğalgazı bir ay bedava kullanmalarını sağlamak yerine, uzun vadeli bir plan yapması ve doğalgaz altyapısını geliştirmesi gerekiyor. Aksi takdirde, Türkiye doğalgaz bulduğunu söylerken, kömür yardımına muhtaç kalmaya devam edecektir.