Faiz kararının damga vurduğu geçen haftanın ardından döviz kurları yeni haftaya da rekor tazeleyerek girdi. Bugün dolar/TL 27’yi, Euro/TL de 29’u geçti. An itibari ile bankalarda ABD dolar kuru 26,3898 TL’den, Euro 28,7501 TL’den, Sterlin 33,6292 TL’den satılırken gram altın ise 1.644,046 TL’den işlem görüyor.
Dolar kurlarında günlük yükseliş %2,89 olurken Euro’da günlük yükseliş %2,92, gram altında ise %3,57’yi buldu. Peki bu durumun nedenleri neler? Ekonomi yönetimi ne yapacak? Yatırımcılar ne bekliyor? İşte bu soruların cevapları…
Faiz Kararı Beklentileri Karşılamadı
Merkez Bankası (TCMB), piyasa beklentilerini karşılamadığı için eleştirilen geçen haftaki faiz artırımı sonrası ilk sadeleştirme adımını menkul kıymet tesisi uygulamasında yaptı ve bankaların tahvil tutma yükümlülükleri düşürüldü.
TCMB para politikasında sıkılaştırma sürecini geçen hafta politika faizini yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükselterek başlattı. Beklentilerin oldukça altında kalan karar bazı soru işaretlerini de beraberinde getirse de ekonomi yönetimi süreci kademeli yöneteceğine vurgu yaptı.
Dolar/TL eleştirilen faiz kararı sonrası geçen hafta yeni tarihi zirve olan 25,74 seviyesine kadar yükselmişti. Bugün 26 seviyesi görüldü. TL, 2021’den beri ilk faiz artışı kararının ardından geçen 24 saatte dolar karşısında yüzde 8,5 değer kaybetti. Bu değer kaybı ile birlikte zirve seviyelerine göre yılbaşından bugüne yaşanan toplam kayıp yüzde 28’e ulaştı.
Piyasalarda yatırımcılar kamu kontrollü yapıdan uzaklaşmanın zaman alacağını gördükleri için süreci ve faiz artırım miktarlarını eleştiriyorlar ve daha hızlı adımlar bekliyorlar.
Kamu Kontrollü Piyasa Düzeni Değişiyor mu?
Döviz piyasasında arz ve talebin kamu kuruluşları ve düzenlemeleri ile kontrol altında tutulduğu yapıya ilişkin regülasyonlar hâlâ devrede. Ancak birçok bankacı bunların kullanımının değiştiğine dikkat çekiyor.
Bankacılar kamu kontrollü piyasa düzenine ilişkin regülasyonların hâlâ devrede olmasına karşın TCMB’nin geçen hafta itibarıyla rezervlerini döviz politikasında kullanmayı “tamamen bıraktığını” tahmin ettiklerini söylediler.
TCMB menkul kıymet tesisi uygulamasının sadeleştirildiğini açıklarken, değişikliklerle bankaların bilançosundaki TL payına göre ayırmak zorunda oldukları tahvil karşılıkları da düşürüldü. TCMB sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceğini de söyledi.
Resmi Gazete’de yapılan değişikliklerle bankaların yabancı para mevduatları için ayırmak zorunda olduğu tahvil oranı yüzde 10’dan yüzde 5’e düşürüldü. TCMB’nin bankaların TL payına göre uygulayacağı karşılıklar böylece bu düzenleme öncesindeki yüzde 3-17 bandından yüzde 3-12 bandına indirilmiş oldu. Yeni dilimlerde en düşük TL mevduat oranı da yüzde 60’dan yüzde 57’ye çekilmiş oldu.
Küresel Piyasalarda Karışık Seyir
Bugün tam gün, yarın ise yarım gün işlemlerin ardından haftanın kalanı resmi tatil olacak. Küresel piyasalarda ise karışık bir seyir hakim. Petrol fiyatları, Rusya’nın paralı ordu Wagner’in hafta sonunda Putin’e başkaldırmasının ardından arz endişeleriyle yükselirken, Asya borsaları yatırımcılar konuyla ilgili gelişmeleri beklerken yön bulmakta zorlandı.
Petrol fiyatları, Rusya’nın paralı ordu Wagner’in hafta sonunda Putin’e başkaldırmasının ardından arz endişeleriyle yükselirken, Asya borsaları yatırımcılar konuyla ilgili gelişmeleri beklerken yön bulmakta zorlandı. Brent petrolün varili 85,75 dolardan, ABD ham petrolün varili ise 82,86 dolardan işlem görüyor.
Asya borsalarında ise karışık bir seyir izleniyor. Japonya’da Nikkei endeksi yüzde 0,2 artarken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,6 düştü. Hong Kong’da Hang Seng endeksi ise yüzde 0,1 değer kazandı.
Sonuç: Döviz Kurları ve Altın Fiyatları Nereye Gidiyor?
Türk Lirası, döviz karşısında son günlerde hızla değer kaybediyor. Dolar/TL 27 TL’ye, Euro/TL 29 TL’ye yaklaşırken gram altın ise tüm zamanların tarihi rekorunu kırdı ve altın fiyatları uçtu gitti. Bu durumun nedenleri arasında faiz kararı beklentilerinin karşılanmaması, kamu kontrollü piyasa düzeninin değişmesi ve küresel piyasalardaki karışık seyir sayılabilir.
Ekonomi yönetimi sıkılaştırma sürecini kademeli olarak devam ettireceğini belirtse de piyasalar daha hızlı ve net adımlar bekliyor. Döviz kurları ve altın fiyatları bu belirsizlik ortamında yeni rekorlara koşmaya devam edebilir. Yatırımcılar ise risklerini azaltmak için döviz ve altına yöneliyor.