Türkiye’nin ekonomik durumu, enflasyon, kur ve büyüme beklentileri hakkında akademisyen ve ekonomistlerin görüşleri neler? Önümüzdeki günlerde dolar kuru nerelere kadar gidebilir? Enflasyon daha ne kadar artabilir? Tüm bu soruları ünlü Ekonomist Evrim Devrim Zelyut yanıtladı.
Sözcü TV’den program sunucusu İrem Sansak, Türkiye’nin son dönemde yaşadığı ekonomik sorunlara değinerek, 2023 yılı sonu ve 2024 yılı için enflasyon ve kur tahminlerini sordu. Zelyut, bu tahminleri yapmanın çok zor olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Enflasyon rakamlarının bu kadar yüksek olduğu ülkelerde kur tahmini ve enflasyon tahmini yapmak çok zordur. Sizin eğer enflasyonunuz %5 ise sizin orada ya da tahmininiz ülke olarak orada sapmanız 4 olur 6 olur o kadar saparsınız. Ama sizin şu anda yaşadığınız enflasyon beklenti %65-%70 arasında. Önümüzdeki yılda 30-40 arasında bir yerde olacaksa, burada öyle sapmalar olabilir ki bunların bir manası kalmayabilir.”
Yalçın, ayrıca Türkiye’nin enflasyonun en önemli sebeplerinden birinin kurdaki artış olduğunu vurgulayarak, “Bu kurun önümüzdeki yılda bu şekilde olacağına ilişkin bir beklenti olması demek; Merkez Bankası’nın bu kuru önümüzdeki yılda bu şekilde kontrol ederek hayatına devam edeceği anlamına gelir ki böyle bir dünya yok” dedi.
Orta Vadeli Ekonomi Programı’nda dolar kurunun 46-47 TL seviyesine çıkabileceğine dair tahminlere değinen Zelyut, ‘’bu tahminlerinde ne kadar sapacağı belli değil. Diğer ekonomistlerde 2024 yılı sonu için ABD dolar kurunun 50 TL’yi geçebileceğini belirtiyor ama burada yukarı yönlü büyük sapmalar olabileceğini göz ardı etmemek gerekiyor. Hülasa kurun 80 TL’lere bile çıkabileceğini öngörebiliriz. Nitekim ekonomi yönetimi bir program, hedef açıklıyor ama bunu nasıl gerçekleştireceğine dair elinde herhangi bir yol haritası yok.’’ Dedi.
Türkiye normal bir ülke olma yoluna gitmeli
Devrim Zelyut, Türkiye’nin ekonomik büyümesini finanse etmesi için yapması gerekenleri de sıraladı:
“Türkiye Eğer açılmak istiyorsa yabancı yatırımcıyı buraya çekmek istiyorsa bir an önce rezervlerini arttırmalı. Bir an önce kur korumalı mevduattan çıkışı gerçekleştirmeli. Bir an önce Türkiye’nin swap kanallarını açıp yurtdışından gelecek yatırımın Türkiye’ye gelmesini sağlaması gerekiyor.”
Zelyut, bu adımları atarsa Türkiye’nin normal bir ülke olma yoluna gideceğini ve o zaman kuru kontrol etmeyeceğini belirtti. Ancak bunun da her türlü kur şokuna açık hale gelmek anlamına geldiğini hatırlattı.
“O zaman bu 36-78 sadece bugün konuşulan bir rakam olur. Daha geçen 2021’in sonuna kadar Türkiye sürekli kur şoku yiyen bir ülkeydi. Eğer önümüzdeki dönemde bu kur şokları devam ederse ki olabilir, piyasa bunu denemek isteyecektir. Bu rakamların da geçerliliği kalmayacak” dedi.
Sivil toplum kuruluşları tutarlılık göstermeli
Zelyut, son olarak sivil toplum kuruluşlarının ekonomik politikalara yönelik tutumunu eleştirdi. 2023 Mayıs öncesinde uygulanan politikaları alkışlayan sivil toplum kuruluşları başkanlarının, şu anda 180 derece tersinde uygulanan politikaları da aynı yüksek duygularla alkışladıklarını söyledi.
“Şimdi ben 2023 Mayıs öncesinde uygulanan politikaları alkışlayan sivil toplum kuruluşları başkanlarına bakıyorum dün şöyle bir okudum; MÜSİAD başkanı, ticaret odaları başkanları, önceki yanlış denilen politikaları da alkışlıyorlardı şimdi ki ekonomi politikaları da alkışlıyorlar'' dedi.
Zelyut, bu durumun Türkiye’nin ekonomik sorunlarını çözmeyeceğini ve sivil toplum kuruluşlarının daha tutarlı ve gerçekçi olması gerektiğini ifade etti.