Birleşmiş Milletler'in liderliğinde düzenlenen 28. Taraflar Konferansı (COP28), bu yıl Birleşik Arap Emirlikleri'nin ev sahipliğinde gerçekleşti ve küresel çapta dikkat çeken bir gelişmeye sahne oldu. Konferansta, 118 ülkenin katılımıyla "Küresel Karbonsuzlaşmayı Hızlandırma" adlı bir girişim tanıtıldı, bu girişimle yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği alanında önemli hedefler belirlendi.
Yenilenebilir Enerji Kapasitesinde Dev Adımlar: Katılımcı ülkeler, 2030 yılına kadar küresel yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdünde bulundular. Bu, 2022'deki 3,4 teravat seviyesinden, 2030'da 11 teravata yükselmek anlamına geliyor. Enerji verimliliğindeki ilerleme hızı da iki katına çıkacak.
Önemli Ülkelerin Katılımı ve Eksiklikler: Bu tarihi girişime Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Brezilya, Japonya, İngiltere, Meksika, Polonya, Almanya, Avustralya, Kanada, Danimarka, Fransa, Kenya, Hollanda, Nijerya ve İspanya gibi önemli ülkeler katılım gösterdi. Ancak Türkiye, Çin, Hindistan ve Güney Afrika gibi ülkelerin henüz bu taahhütte yer almaması dikkat çekti.
Petrol ve Gaz Sektörü İçin Önemli Kararlar: Girişim kapsamında, küresel petrol üretiminin büyük bir bölümünü oluşturan 50 şirket, Petrol ve Gaz Karbonsuzlaştırma Sözleşmesini (OGDC) imzaladı. Bu adım, fosil yakıt endüstrisinde önemli bir dönüşümün habercisi olarak değerlendirildi.
Finansal Taahhütler ve Metan Emisyonları: Ayrıca, metan emisyonlarını azaltma projeleri için bir milyar dolarlık finansman sağlanması taahhüdü verildi. Bu, iklim değişikliğiyle mücadelede somut adımların atıldığının bir göstergesi olarak kabul edildi.
Liderlerin ve Uzmanların Görüşleri: COP28 Başkanı Sultan Ahmed Al Jaber, daha fazla ülkenin bu taahhütleri imzalaması için çağrıda bulundu ve OGDC'nin başlatılmasını "harika bir adım" olarak nitelendirdi. Küresel Rüzgar Enerjisi Konseyi ve Ember Küresel Analizler Lideri gibi uzmanlar da, bu hedeflerin iklim değişikliğiyle mücadelede kritik öneme sahip olduğunu vurguladılar.
Türkiye'nin Durumu ve Potansiyeli: Sabancı Üniversitesi'nden Ümit Şahin, Türkiye'nin de bu girişimi imzalaması gerektiğini belirtti. Türkiye'nin Ulusal Enerji Planı'nda belirtilen hedefler, bu tür uluslararası taahhütlerle uyumlu görünüyor.
Endüstri Taahhütlerinin Yeterliliği Üzerine Eleştiriler: Zero Carbon Analytics'ten Murray Worthy, petrol ve gaz endüstrisinin taahhütlerini yetersiz bulduğunu dile getirdi. Gerçek emisyon azalmalarının sağlanması için bu taahhütlerin ötesine geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Sonuç: COP28, küresel iklim değişikliğiyle mücadelede yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Ülkelerin ve endüstrilerin bu taahhütleri yerine getirmesi, gelecek on yılda dünya genelinde enerji politikalarında önemli değişikliklere yol açabilir. Bu, sadece çevresel bir dönüşüm değil, aynı zamanda ekonomik ve politik alanlarda da büyük etkiler yaratacak bir adım olarak değerlendiriliyor.