Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin yasalaşmasının ardından 1 milyon 900 bin kişiye emekli aylığı bağlandı. EYT başvurusunda bulunup da aylık bağlanmayanlar ise e-devlet üzerinden tüm kontrollerini yapması gerekiyor. Çünkü 1 liralık dahi borç ya da eksik prim günü varsa emekli aylığı bağlanmıyor.
EYT’den Kimler Yararlandı?
Bu yıl için EYT’den yararlanma hakkına sahip 2 milyon 250 bin kişi olmasına karşın, başvuruda yoğunluk yaşanmadı. Özellikle kamu çalışanları, hak etse de maaş düşeceği için emekli olmak istemiyor. Ancak özel sektörde durum farklı. Özel sektör çalışanlarının da belirli şartları karşılaması gerekiyor.
EYT ile emekliliği hak kazananların yaklaşık 1 milyon 665 bini SSK’lı, 88.650’si Bağ-Kur’lu, 496 bini de kamu çalışanlarından oluşuyor. Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcu, SSK ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılara emekli aylığı bağlanmasına engel olmuyor. Ancak Bağ-Kur kapsamındaki emekli aylığı bağlanacak sigortalıların GSS borcunu ödemesi gerekiyor.
Emekli Aylığı Nasıl Hesaplanır?
En çok merak edilen konulardan bir tanesi ise aylığın ne kadar olacağı. Emekli aylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama oranı, esas kazanç tutarı gibi unsurlara bakılıyor. Son 10 yıl veya son 5 yıl kazanç tutarıyla 2000 öncesi çalışmalar dikkate alınıyor.
Sigortası 30 Nisan 2008 tarihinden sonra başlayanlar, ilk defa sigortalı çalışmaya başlayanların hangi statüden emekli olacakları ise tüm çalışma yaşamları boyunca en çok çalıştıkları statüye göre belirleniyor. Çalışırken kazancı yüksek bildirenlerin son 10 yıl ortalaması, düşük bildirenlerin de 5 yılın ortalaması dikkate alınıyor.
Diğer yandan, EYT kapsamında emekli olabilmek için kadınların 20 yıl, erkeklerin ise 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olması gerekiyor. Emeklilikte 18 yaş öncesindeki sigortalılık süresi hesaba katılmıyor.