HSBC ekonomistleri Murat Toprak ve Charlotte Ong, Türk Lirası’nın geleceği hakkında çarpıcı bir rapor yayınladı. Raporda, TL’nin yıl sonunda 29 TL ve 2024’te 32 TL olacağı öngörülüyor. Bu tahminler, bankanın bir önceki raporundaki tahminlerden daha kötümser. Banka, bir önceki raporunda TL’nin yıl sonunda 27 TL ve 2024’te 29 TL olacağını tahmin etmişti.
Dış Ticaret Açığı ve Enflasyon TL’yi Vuruyor
Raporda, Türkiye ekonomisindeki son gelişmelere değiniliyor. Dış ticaret açığındaki artışa ve enflasyondaki yukarı yönlü ivmelenmeye dikkat çeken ekonomistler, cari dengede beklenen iyileşmenin sınırlı olabileceğine vurgu yapıyor. Ayrıca yüksek enflasyonun reel faizleri düşürdüğünü belirten banka, bunun da TL üzerinde risk oluşturabileceğini belirtiyor.
Ekonomistler, son verilerin TL’nin son dönemdeki istikrarı için iki açıdan risk oluşturduğunu belirtiyor. Bu riskler şöyle sıralanıyor:
Dış ticaret açığındaki keskin artış, makro dengelenme patikası hakkında şüphe uyandırıyor. Haziran ayında 5,2 milyar dolar ile nispeten küçük bir ticaret açığının ardından, temmuz ayında denge 12,4 milyar dolar açıkla önemli bir bozulma yaşadı. Bu, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15 daha yüksek ve pandemi sonrası ortalama aylık açığın oldukça üzerinde. Bu durum, turizm sezonunda bile beklenen iyileşmenin gelmeyebileceğine işaret ettiğinden kur için bir risk.
Enflasyon sürpriz yaparak temmuz ayında keskin bir şekilde hızlandı ve yıllık yüzde 47,8 ile beklentilerin üzerinde çıktı. Bu, enflasyonun yılı yüzde 60’ın üzerinde bitirebileceği anlamına geliyor. Döviz açısından bakıldığında, son enflasyon dinamiklerinin iki olumsuz sonucu var. Birincisi, reel faizler üzerindeki etki ve dolarizasyon riski. Enflasyonun keskin bir şekilde hızlanmasıyla birlikte, reel faizlerde düşüşün para birimi üzerinde baskı oluşturabileceğini belirtmekte fayda var. İkincisi, dünyanın pek çok yerinde enflasyon düşüşünün yaşandığı bir dönemde Türkiye’deki yüksek enflasyon TL’nin reel değeri üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturuyor. Bunun sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz.
TL’nin Değer Kaybı Devam Edecek
Raporda, TL’nin değer kaybının devam edeceği öngörülüyor. Banka, TL’nin yıl sonunda 29 TL ve 2024’te 32 TL olacağını tahmin ediyor. Bu tahminler, bankanın bir önceki raporundaki tahminlerden daha kötümser. Banka, bir önceki raporunda TL’nin yıl sonunda 27 TL ve 2024’te 29 TL olacağını tahmin etmişti.
Banka, TL’nin değer kaybının nedenlerini şöyle açıklıyor:
Türkiye’nin dış finansman ihtiyacı yüksek ve kırılgan. Cari açık ve kısa vadeli dış borç ödemeleri göz önüne alındığında, Türkiye’nin 2023 yılında yaklaşık 200 milyar dolarlık bir dış finansman ihtiyacı olacak. Bu ihtiyacın karşılanması için yabancı sermaye girişlerine bağımlılık yüksek. Ancak, küresel likidite koşullarının sıkılaşması ve jeopolitik riskler nedeniyle yabancı sermaye girişleri zayıf kalabilir.
Türkiye’nin rezervleri düşük ve erişilebilirliği sınırlı. Merkez Bankası’nın brüt rezervleri temmuz ayında 95 milyar dolara geriledi. Ancak, bu rezervlerin büyük bir kısmı swap anlaşmalarıyla sağlanmış durumda. Net rezervler ise eksi 50 milyar dolar civarında. Bu durum, kur şoklarına karşı tampon sağlamada zorluk yaratıyor.
Türkiye’nin kredi notu düşük ve görünümü negatif. Türkiye’nin kredi notu üç büyük derecelendirme kuruluşu tarafından da “yatırım yapılabilir” seviyenin altında ve görünümü negatif. Bu durum, Türkiye’nin borçlanma maliyetlerini artırıyor ve yabancı yatırımcı güvenini zedeliyor.
Bu faktörler göz önüne alındığında, HSBC ekonomistleri, TL’nin değer kaybının devam edeceği öngörüsünde bulunuyor. Raporda, “Dolar/TL’nin yıl sonunda 29’a ve 2024’te 32’ye yükselebileceğini öngörüyoruz” ifadeleri yer alıyor.