İşsizlik Sigortası Fonu, her çalışandan kesilen primlerle oluşan ve işsiz kalanlara maaş bağlanmasını sağlayan bir sosyal güvenlik mekanizmasıdır. Ancak bu fondan zaten işsizden çok işveren yararlanıyor. Üstelik patronlara ödenecek miktarın oranı daha da artırıldı.
İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işverenlere aktarılabilecek para yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkarıldı. Bu kararla birlikte, işsizlerin yararlandığı parayla işverenlerin yararlandığı para arasındaki fark daha da büyüyecek. İşsiz sayısı artarken, işsizlik fonunun patronların fonu haline gelmesi tepki çekiyor.
Patrona 3 Katı Teşvik
Cumhurbaşkanı kararıyla fondan çeşitli program ve hizmetler için işverene aktarılabilecek para yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkarıldı. Bu kararla birlikte, toplamda işsizin yararlandığının 3 katı kadar patrona da teşvik veriliyor.
TÜİK verilerine göre, Türkiye’de 3 milyon 328 bin kişi işsiz. Ancak her işsiz 532 liralık işsizlik maaşından yararlanamıyor. Çünkü İŞKUR’un belirlediği kriterlere uymak gerekiyor. Bu kriterler arasında son 4 ay kesintisiz çalışmak, son 3 yılda 600 gün prim ödemiş olmak gibi şartlar var. Bu şartları sağlayamayan her 10 kişiden 9’u İŞKUR’un işsiz tanımına uymuyor.
İşsizlik maaşı alanların sayısı ise sadece 1 milyon 200 bin civarında. Bu kişilere toplamda 1,2 milyar lira ödeme yapılmış. Ancak aynı dönemde teşvik ve destek ödemeleri başlığı altında 3,6 milyar lira patronlara doğrudan ödenmiş.
İşsizlik fonundan geçen yıl prim gelirleri toplamı 49,7 milyar lira oldu. Bu paranın yaklaşık yarısı ise hükümetin kullanımına açık durumda. Hükümet bu parayı istihdama yönelik program ve hizmetler adı altında işverene aktarıyor.
Önümüzdeki dönemde ise işsizliğin artacağına yönelik veriler var. Haziran ayından itibaren Türkiye’de büyüme temposu yavaşladı. Büyüme temposu yavaşladığı dönemlerde Türkiye’de istihdam da azalmaya başlar. Dolayısıyla işsiz sayısı artar.
Tam da böyle dönemlerde işsizlik fonu gerekir. İşte en çok ihtiyaç duyulabilecek zamanda daha fazla işsizin yararlanabilmesi için şartların düzenlenmesi beklenirken tam tersi oldu. İşsizlik sigortası fonundan hükümetin kullanabileceği para yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkarıldı.
Bu durum, işsizlik fonunun işsizlerin değil, patronların fonu haline geldiği eleştirilerini beraberinde getiriyor. İşsizlerin haklarını savunan sendikalar ve meslek örgütleri, işsizlik fonunun amacına uygun olarak kullanılmasını ve işsizlik maaşı şartlarının esnetilmesini talep ediyor.