Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Johns Hopkins Üniversitesi'nden bir ekip, hastalığın sekiz yaygın şeklini algılayan bir yöntemi denedi.
Araştırma ekibinin nihai hedefi, kanseri erken evrelerde yakalayacak, milyonlarca hayat kurtaracak bir yıllık kan testi tasarlamak.
Testle ilgili sonuçları yorumlayan bazı İngiliz uzmanlar, BBC Sağlık ve Bilim Muhabiri James Gallagher’a, alınan sonuçlar nedeniyle "çok heyecanlı" olduklarını söyledi.
MUTASYONA UĞRAMIŞ DNA VE PROTEİNE BAKILIYOR
Tümörler, mutasyona uğrayan DNA'larının ve proteinlerinin kan dolaşımına yaptıkları küçük izlerini salarlar.
Yeni geliştirilen Kanser arama (The Cancer Seek) testi, kanserde düzenli olarak ortaya çıkan 16 gende ve sıklıkla salınan sekiz proteinde mutasyon arıyor.
The Cancer Seek testi, Yumurtalık, karaciğer, mide, pankreas, yemek borusu, kolon, akciğer veya göğüste kanser bulunan diğer dokulara henüz yayılmamış 1,005 hastada denendi.
Genel olarak, test kanserlerin yüzde 70'ini buldu.
Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Cristian Tomasetti, BBC'ye yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Bu erken teşhis alanı kritiktir ve sonuçlar çok heyecan vericidir. Bence bu kanser ölümü üzerinde çok büyük bir etkisi olabilir."
Kanser hastalığının tespiti ne kadar erken olursa, kanser tedavisine başlama şansı o kadar artıyor.
Araştırılan sekiz kanser türünün beşinde erken teşhis için henüz tarama programı yok.
Çok az belirtiye sahip olan Pankreas kanseri çok geç algılanıyor ve beş hastanın dördü tanısı konduğu yıl hayatını kaybediyor.
Dr Tomasetti, tümörlerin hala cerrahi olarak çıkarılma durumundayken bulunmasının sağ kalım için "gece ve gündüz farklılığı" gibi olacağını söyledi.
The Cancer Seek testi, şimdilik kanser teşhisi konmamış insanlarda deneniyor.
Bu deneme süreci testin kullanışlılığının gerçek sınaması olacak.
Umut, meme kanseri için mamografi ve kolorektal kanser için kolonoskopi gibi diğer tarama araçlarını tamamlayabilir.
Dr Tomasetti BBC'ye şunları söyledi: "Araştırmalarımızı tamamladığımız zaman, yılda bir kez kullanabileceğimiz bir kan testi yapmayı düşünüyoruz."
EVRENSEL TEST?
Science dergisinin son sayısında yayımlanan The Cancer Seek testi, mutasyona uğrayan DNA ve proteinler için avlandığı için yeni ve önemli bir gelişme.
Analiz edilen mutasyonların ve proteinlerin sayısının artırılması durumunda, daha geniş bir kanser aralığı için test yapmasına imkan doğacağı düşünülüyor.
Londra'daki Kanser Araştırmaları Enstitüsü Evrim ve Kanser Merkezi ve Royal Marsden NHS Vakfı Danışmanı Tıbbi Onkoloji Bölümü Başkanı Dr Gert Attard, The Cancer Seek testinin kanser araştırmaları için büyük bir potansiyel sağladığını, alınan sonuçlar nedeniyle büyük heyecan duyduğunu, bazı genel taramaları veya kolonoskopi gibi diğer işlemleri yapmadan, “sadece kan testi ile kanseri teşhis etmeye çok yakınız” dedi.
Ancak, kanser teşhisi konduğunda yapılması gerekenler konusunda hala bir belirsizlik olduğunu söyledi.
Bazı durumlarda, tedavi, hayatı tehdit eden bir kanserle yaşamaktan daha kötü olabilir.
Erkekler, tedavi edilmekten ziyade yakından takip edilen yavaş ilerleyen prostat kanserlerine sahip olabilirler.
Dr Attard, "Kanseri farklı bir şekilde tespit ettiğimiz takdirde, herkesin tedaviye ihtiyacı olacağını kabul edemeyiz" dedi.
Cambridge Üniversitesi'nde kanser epidemiyolojisi profesörü olan Paul Pharoah, kanserlerin daha az ilerlediğinde testin nasıl performans gösterdiğini değerlendirmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu söyledi.
"Bir testin ileri kanserleri saptayabileceğini göstermek, testin erken evre semptomatik kanseri saptamada, semptomatik olmayan kanseri saptamada kullanışlı olacağı anlamına gelmiyor" dedi. Çalışmada evre 1 kanserler için duyarlılık yalnızca yüzde 40 idi."
The Cancer Seek testi maliyetinin, bir kolonoskopi ile aynı fiyata (500 dolar civarı) olması düşünülüyor.