Merkez Bankası, 26 Ağustos 2023 tarihinde yaptığı Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini 750 baz puan artırarak yüzde 25’e yükseltti. Bu karar, piyasalar tarafından olumlu karşılandı ve Türkiye’nin kredi risk primi (CDS) düştü. Aynı zamanda dolar/TL kuru da sert bir şekilde geriledi.
Dolar/TL’de Sert Düşüş
Merkez Bankası’nın faiz artışı kararı, dolar/TL kurunu son bir ayın en düşük seviyesine indirdi. Son bir aydır 27 TL’nin üzerinde seyreden dolar, faiz kararı sonrasında 25 TL’ye kadar geriledi. Ancak daha sonra tekrar yükselişe geçerek 26 TL’nin üzerine çıktı.
Dolar/TL kurunun seyrini etkileyen en önemli faktörlerden biri de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faiz konusundaki tutumu oldu. Erdoğan, geçmişte yüksek faize karşı olduğunu ve faizin enflasyonu artırdığını defalarca dile getirdi. Ayrıca geçmişte faiz artırımı yapan Merkez Bankası başkanlarını da görevden aldı.
Piyasa Erdoğan’ın Tepkisini Bekliyor
Merkez Bankası’nın faiz artışı kararı sonrasında piyasa, Erdoğan’ın bu karara nasıl tepki vereceğini merak ediyor. Ekonomist Barış Soydan, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda ABD merkezli Bloomberg’in haberini alıntılayarak “Piyasa Recep Tayyip Erdoğan’ın faiz konusunda yapacağı açıklamayı bekliyor. Dolar/TL’nin yönü ona göre belirlenecek. Ben demiyorum, Bloomberg diyor” dedi .
Reuters ise abonelerine geçtiği haberde benzer etkiyi işaret ederek, “Erdoğan’ın yüksek faiz konusunda geçmişten bu yana yaptığı eleştiriler ve karşı duruşu, buna bağlı olarak geçmişte faiz atırımı yapan TCMB başkanlarının görevden alınması, piyasada yeni yönetimin ne kadar rahat olacağı konusunda kuşku yaratıyordu. Piyasalar kararın ardından da Erdoğan’ın faiz artışını onayladığını duymak istediklerini de söylediler” ifadelerine yer verdi .
Erdoğan’ın son olarak 21 Nisan 2023 tarihinde yaptığı konuşmada “Bu kardeşiniz iktidarda olduğu sürece faiz yükselemez. Faiz devamlı düşecektir. ABD’de faiz yükselebilir ama Türkiye’de düşecek. Göreceksiniz enflasyon da faizle birlikte düşecek. Türkiye Yüzyılı gibi vizyonu 3-5 karaborsacının hırsına teslim etmeyeceğiz” dediği hatırlatıldı .
Dolar, Altın ve Mevduat Faizleri Ne Olacak?
Merkez Bankası’nın faiz artışı kararı, dolar, altın ve mevduat faizleri üzerinde de etkili olacak. Doların seyrini belirleyen en önemli faktörlerden biri de küresel piyasalardaki gelişmeler. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikasındaki sıkılaştırma beklentisi, doların değer kazanmasına neden oluyor. Bu da Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini baskı altında tutuyor.
Altın fiyatları ise dolar ters orantılı hareket ediyor. Doların değer kaybetmesi, altının ons fiyatını yükseltiyor. Ancak altının gram fiyatını belirleyen bir diğer faktör de Türk lirasının değeri. Türk lirasının değer kazanması, altının gram fiyatını düşürüyor.
Mevduat faizleri ise Merkez Bankası’nın politika faizine bağlı olarak değişiyor. Merkez Bankası’nın faiz artırması, bankaların da mevduat faizlerini yükseltmesine neden oluyor. Bu da tasarruf sahiplerinin mevduata yönelmesini sağlıyor.
Bu faktörler ışığında, önümüzdeki süreçte dolar, altın ve mevduat faizlerinin seyrini tahmin etmek için piyasanın dinamiklerini takip etmek gerekiyor. Merkez Bankası’nın faiz kararının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın vereceği mesajlar da bu konuda belirleyici olacak.