Merkez Bankası, 2013 yılından bu yana personeli ve ailelerinin tedavi ve ilaç giderleri için yasalara aykırı olarak 357 milyon liradan fazla harcama yaptığı ortaya çıktı. Sayıştay, bu uygulamaya son verilmesini istedi ancak Merkez Bankası “bağımsızlık” savunması yaptı.
Sayıştay’dan uyarı
Sayıştay’ın "Merkez Bankası 2022 Yılı Denetim Raporu"nda yer alan bilgiye göre sadece geçtiğimiz yıl kurumun personel için banka bütçesinden yapılan özel sağlık harcaması 69 milyon 879 bin lira oldu. Bu harcamaların yasal dayanağı olmadığını belirten Sayıştay, Merkez Bankası’nın 5510 sayılı Kanun’a göre personel hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hükümlerinin uygulanması gerektiğini hatırlattı.
Sayıştay, Merkez Bankası’nın 1 Ocak 2018 itibariyle bu uygulamaya son verdiğini açıklamasına rağmen, “istisna” kapsamında özel sigorta şirketine ödeme yapmaya devam ettiğini tespit etti. Sayıştay raporunda, “SGK tarafından yürütülmesi gereken sağlık hizmetleri için hem SGK’ya hem de özel sigorta şirketine ödeme yapılması sonucu mükerrer ve mevzuata aykırı ödeme yapılması uygulamasından vazgeçilmesi hukuki bir gerekliliktir” dedi.
10 yılda 357 milyon lira
Sayıştay’ın raporunda yer alan tabloya göre, Merkez Bankası personeli ve aileleri için özel sigorta şirketlerine yapılan ödemeler şöyle:
| Yıl | Ödenen Tutar (TL) |
|---|---|
| 2013 | 23.4 milyon |
| 2014 | 24.9 milyon |
| 2015 | 28.5 milyon |
| 2016 | 29.8 milyon |
| 2017 | 30.5 milyon |
| 2018 | 34.3 milyon |
| 2019 | 38.9 milyon |
| 2020 | 52.1 milyon |
| 2021 | 45.1 milyon |
| 2022 | 69.8 milyon |
Buna göre, Merkez Bankası personelinin sağlığı için son 10 yılda toplam 357.3 milyon lira para harcadığı görülüyor.
Merkez Bankası’ndan savunma
Merkez Bankası ise konuyla ilgili olarak uzun süredir bağımsız ve kendine özgü bir hukuki statüye sahip olduğunu belirterek, “bağımsızlık” vurgusu yaparak savunma yapıyor. Merkez Bankası’nın bu savunmasına Sayıştay’ın cevabı ise şöyle:
“1211 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi dolayısıyla Bankanın kendisine verilen görevleri yerine getirirken bağımsız olması, 22’nci maddesi dolayısıyla mali bağımsızlığının bulunması ve bütçesini kendisinin hazırlaması, 32 ve 33’ncü maddeleri dolayısıyla personelin statüsünü belirleme yetkisinin Banka Meclisine ait olması hususları Banka Meclisine 1211 sayılı Kanun’un 34’üncü maddesinde yer alan personel hakkında 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı hükmüne aykırılık teşkil edecek şekilde, personelin sağlık giderlerini Banka bütçesinden karşılama yetkisini tanımamaktadır. Banka Meclisi tarafından çıkarılan sağlık harcamaları ile ilgili düzenlemeler üst norm olan Kanun maddesinde yer alan hükme aykırı olamaz.”