FETÖ’nün 15 Temmuz’daki başarısız darbe ve işgal teşebbüsü, cemaat ve tarikatlarla ile ilgili ezberleri bozdu. FETÖ odaklı analizlerde bazı cemaat veya tarikatların geleneksel dini düşünce ve davranışın dışına çıktıkları anlatılırken, “Türkiye'de Müslümanların oluşturduğu bütün dini cemaatler, geleneksel dini cemaat veya tarikat düşüncesinin dışına çıkarak modernizmin tesiri altında küresel sermaye ilişkisinin bir tarafı olarak ülkenin ekonomik ve politik hayatında ağırlıklarını giderek arttırmaktadır” denildi.
KOMŞU AÇ YATSA DA ONLAR TOK
Hazırlanan raporda cemaat ve tarikatların, halkın dini yönden bilgilendirme, eğitme ve yardımlaşma görüşlerini hızla terk ettikleri anlatıldı. Cemaatlerin, kar amaçlı şirket ve holdinglere dönüştüğüne dikkat çekilen çalışmada bu durum şöyle anlatıldı:
“Modernizm, popüler kültür ve küreselleşmenin doğal bir sonucu olarak dini cemaatler, halkı dini yönden bilgilendirme, eğitme, yardımlaşma ve dayanışma, azla yetinme, bir lokma bir hırka düşüncesinde yaşama, komşusu açken tok yatmama gibi geleneksel görüşlerden arınarak hızla birer serbest piyasa oyuncusuna, bir başka ifade ile amacı kar olan şirket veya holdinglere dönüşmektedir. İmece usulüyle yardımlaşan küçük topluluklar olmaktan çıkarak ekonomik kaynak kullanan bu kaynakları kapital amaçla yöneten uluslararası dış ticaret yapan, başka ülke ve piyasalarda kar amacıyla ekonomik ticari faaliyet yürüten aktörlere evirilmektedir. “
SEKÜLER HOLDİNGLER REKABET EDEMEZ
Bu arada raporda dini ve seküler sermaye karşılaştırılması da yapıldı. Cemaat şirket veya holdinglerle piyasa şirketlerinin rekabet edemeyeceklerine dikkat çekilerek, şöyle denildi:
“Bu cümleden olarak, banka işletmek, televizyon, radyo, dergi, gazete gibi iletişim araçlarını kullanmak, kooperatifler kurmak ve büyük karlar elde etmek için rant işlerine el atmak, arsa alım satımı yapıp kar elde etmek, otel ve tatil köyleri işletmek, çok katlı iş hanları ve gökdelen yapmak, ihale takip edip bağlamak ve hasılı hayatın her alanında serbest piyasa oyuncusu olmak gibi bir yol tutmuşlardır. Mevcut serbest piyasa şartlarında, kaynağı belli olmayan para girişi ile sermaye yapan dini yapıların elindeki şirketlere ve holdinglere karşı seküler yapıdaki ticari şirketlerin rekabet etme ve dayanma ihtimali yoktur.”
YABANCI İSTİHBARATA KOLAY AV
Bu arada, cemaatlerin girdikleri ticari ve siyasi ilişkilerle yabancı istihbarat örgütlerinin etkilerine de açık olduğuna vurgu yapıldı. Bazı cemaatlerin ticari kazanç hırsıyla hareket eden serbest piyasa oyuncularına dönüştüğünde ülke çıkarına karşılık kendi ekonomik çıkarlarını üstün tutmalarının beklenmesinin olağan olduğu yazılırken, “Fetullahçı yapılanma, liderlik yapan, mehdi ve yardımcısı imamlar aracılığıyla kontrol edilen yüz binlerce müridi olan dini bağlılığın lider bağımlılığına dönüştüğü devasa ekonomik, dini, siyasi oluşum haline gelmiştir. Paralel devlet yapılanması ve Fetullah Gülen cemaatinin temeli artık, dini bir cemaat değil ekonomik çıkar ve menfaat birlikteliğidir” denildi.
AVAZTÜRK/Kürşat Türkdoğan