Petrol fiyatları son zamanlarda oldukça dalgalı bir seyir izliyor. ABD’de stokların rekor düzeyde azalması, Fitch’in ABD’nin kredi notunu düşürmesi, Suudi Arabistan’ın üretim kesintisini uzatması gibi haberler fiyatları etkiliyor. Peki petrol fiyatları nereye gidiyor? Bu sorunun cevabını arayan analistler, fiyatların yüksek seviyelerde kalmasını beklemiyor. İşte petrol fiyatlarını etkileyen faktörler ve analistlerin tahminleri.
ABD’de Stok Düşüşü ve Kredi Notu İndirimi
Petrol fiyatları için çılgın bir hafta oldu. İlk olarak ABD’de son yılların en büyük stok düşüşü haberleriyle yükselen fiyatlar, daha sonra Fitch’in ABD’nin kredi notunu AAA’dan AA+'ya düşürmesiyle aynı keskin düşüşe geçti. Fitch, ABD’nin kamu borcunun artması ve bütçe açığının yüksek kalması nedeniyle not indirimine gitti. Bu karar, ABD ekonomisinin zayıflığına işaret ederek petrol talebinde azalma beklentisi yarattı.
Suudi Arabistan’ın Üretim Kesintisi
Hemen hemen bir gün sonra, Suudi Arabistan’ın hemen hemen herkesin beklediğini yapıp günlük 1 milyon varillik gönüllü üretim kesintisini Eylül’e kadar uzatmasının ardından fiyatlar yeniden yükseldi. Suudi Arabistan, OPEC+ ülkelerinin üretim kotalarına ek olarak kendi inisiyatifiyle bu kesintiyi uyguluyor. Bu hamle, piyasada arz-talep dengesini sağlamak ve fiyatları desteklemek için yapıldı.
Analistlerin Tahminleri
Fiyatların buradan nereye gideceğini kimse tahmin edemez, ancak analistler rallinin uzun sürmeyeceğini söylüyor. Wall Street Journal tarafından yakın zamanda yapılan ankete katılan analistlerin çoğunluğunun görüşü bu yönde. Bu ankete göre, Brent ham petrolünün mevcut çeyrekte varil başına ortalama 87 dolar olması ve 2024’ün ikinci çeyreğine kadar bu seviyede kalması gerekiyor.
Analistler, West Texas Intermediate için bu çeyrekte ve 2024’ün ilk yarısında varil başına 83 $ fiyat görüyor. OPEC+'dan devam eden kesintiler ve toparlanan Çin ekonomisine rağmen.
Fiyatları Sınırlayan Diğer Faktörler
Fiyatları çok yüksek görmemelerinin nedeni, Çin’in pandemiden kurtulmasının beklenenden daha yavaş ilerlemesi ve ilginç bir şekilde Suudi Arabistan’ın gönüllü kesintilerinin atıl üretim kapasitesini artırması.
Çin gerçekten de analistlerin hayal ettiğinden daha düzensiz bir şekilde toparlanıyor, ancak toparlanıyor ve petrol talebi rekor seviyede. Bununla birlikte, yılın başlarında zirveye ulaşmış olabilir, bu da önümüzdeki beş ay ve muhtemelen sonrasında daha yavaş bir büyüme anlamına gelebilir.
Yedek üretim kapasitesine gelince, bu, birkaç yıl önce, ilk tecrit dalgasından sonra petrol talebi toparlanmaya başladığında önemli bir endişe kaynağıydı. Endişe, yetersiz yatırım nedeniyle, küresel petrol endüstrisinin potansiyel bir talep artışına yanıt verecek yeterli yedek kapasiteye sahip olmamasıydı.
Şimdilik bu uyarının test edilmesi gerekmedi, ancak Suudi Arabistan orta vadede atıl kapasitesini genişletmek için çalışıyor. Ancak bunu yaparken üretimi de sınırlıyor. Üretimi sınırlayarak, alıcıların hemen kullanabileceği petrol miktarını sınırlıyor, bu da daha fazla yedek kapasite argümanını biraz alakasız hale getiriyor.
Suudi Arabistan, planladığı gibi, toplam üretim kapasitesini günlük 13 milyon varile çıkarabilir, ancak fiyatları 80$'ın üzerinde tutmak için günde yalnızca 9 milyon varil üretiyorsa, yedek kapasitesinin büyüklüğünün günlük işler için çok az önemi vardır. -günlük ve hatta daha uzun vadeli fiyat gelişmeleri.
Bununla birlikte, fiyatlar üzerinde bir üst sınır görevi gören bir faktör daha var ve bu da açık deniz sondajındaki toparlanma. Wood Mackenzie geçen ay, şirketler açık denizde aramaları hızlandırdıkça derin su teçhizatı kullanımının arttığını bildirdi. Goldman Sachs, WSJ tarafından alıntılanan yakın tarihli bir notta da bu toparlanmaya dikkat çekti.
Banka, “OPEC yedek kapasitesinde geçen yıl önemli artış, uluslararası denizaşırı projelerde büyümeye dönüş ve düşen ABD petrol üretim maliyetleri fiyatların yukarı yönlü hareketini sınırlıyor” dedi.
ABD’de düşen petrol üretim maliyetlerinin yanı sıra üretim artışının da yavaşladığını ve bunun fiyatların yukarı yönlü hareketini artıracağını belirtmekte fayda var. EIA kısa bir süre önce kaya petrolü üretiminin Temmuz ayında zirveye ulaştıktan sonra bu ay düşüşe geçeceğini öngördü. Günlük 9,4 milyon varile Ağustos düşüşüne, şu anda en verimli şeyl havzası olan Permiyen öncülük edecek.
Bu arada Suudi Arabistan, kesintileri daha da uzatabileceğini veya derinleştirebileceğini belirtti. Suudi Arabistan, fiyatları hükümetin harcama planlarına yakın seviyelerde tutmak için “Ne gerekiyorsa” moduna geri döndü. Ve bu kesintilerin etkisini kısa sürede gidermek için başka bir ülkenin kapasitesi yok.