Tavuk eti fiyatlarının son dönemde yükselmesinin ardında neler yatıyor? Üreticiler, seçimlerin yarattığı belirsizlik, ihracatın azalması, maliyetlerin artması ve tüketimin düşmesi gibi nedenleri sıraladı. Peki tavuk eti fiyatları ne zaman düşecek? İşte detaylar…
Turgutlu Ahmetli Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Mazlum Öztürk, ülke genelindeki entegre tesislerin seçimlerin yarattığı belirsizliğin etkisiyle önünü göremediğine, mart ayından itibaren de üretim kapasitelerinde daralmaya gitmeye başladıklarını söyledi.
Öztürk, “Üretimdeki daralma nisan ayında belirginleşti. TÜİK’in bugün açıkladığı haziran ayı üretim verileri, mayıs ayında kapasite kullanım oranındaki azalmayı ortaya koyuyor” dedi.
Öztürk’ün işaret ettiği nisan ayına TÜİK’in üretim verisi üzerinden bakıldığında da, tavuk eti üretiminin nisanda yıllık bazda yüzde 9,4 ve kesilen tavuk sayısının yüzde 12,7 azaldığı görülüyor.
Öztürk, bunun yanı sıra yine seçimlerin tüm sektörler üzerinde yarattığı belirsizlik nedeniyle Türkiye’nin ihracatçı olduğu pazarlarda da kaygılar oluştuğuna işaret ederek şöyle devam etti:
“Bizden mal alanlar taleplerini azaltınca ihracat geriledi. Bu da kapasitedeki daralmayı destekleyen bir diğer nokta oldu.”
İhracattaki bu gelişmede ayrıca, Ticaret Bakanlığı’nın mayıs ayı başında kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatlarını “ihracı kayda bağlı mallar listesine” eklemesinin de etkili olduğu belirtildi.
Maliyetler katlandı, tüketim azaldı
Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği’nden bir yetkili, beyaz et üretimi için gerekli girdilerin neredeyse tamamının ithal olduğunu, artan döviz kuru nedeniyle maliyetlerin katlanmasının da üretimdeki düşüşte etkili olduğunu söyledi.
Bir diğer önemli nedenin ise tüketimdeki daralma olduğunu kaydeden yetkili, “Aileler kasaptan ya da marketten tavuk alamaz oldu. Bütün tavuk fiyatları bir senede 30 liradan 70 liraya çıktı. Kanat gibi bazı ürünlerdeki fiyat artışı yüzde 200’ü de buldu” değerlendirmesinde bulundu ve şöyle devam etti:
“Turizmde de aslında arzu edilen doluluklara ulaşılamadı. Otellere giriş çıkış yapanlar dışarıda yemek yemese de otel içindeki açık büfelerde satılanlara talep gösterirdi, burada da daralma olunca tüketimdeki düşüş derinleşti.”
Mangallık ürün fiyatları yüzde 200 arttı, satışlar yüzde 55 düştü
Geçen hafta sozcu.com.tr’ye konuşan Türkiye Kasaplar Besiciler Et ve Et Ürünleri Federasyon Başkanı Osman Yardımcı, artan et tavuk fiyatlarının etkisiyle bu yaz mangallık ürün fiyatlarının bir önceki yaz dönemine kıyasla yüzde 200’ün üzerinde zamlandığını, satışların da en az yüzde 30-40 oranında azaldığını söylemişti.
İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Aydın Tüfekçi ise, İstanbul’daki satışlarda düşüş oranı yüzde 55’e ulaştığını ifade etmişti.
Üretici firma sayısı da belirgin şekilde düştü
Öte yandan, 2019’da artan konkordato dalgası kanatlı sektörünü de vurmuş; ülke genelinde 18 entegre tesiste üretim yaptıran dev firmalar bir bir konkordato ilan etmeye başlamıştı.
Sadece 2018 Kasım’da Sakarya-Kocaeli Bölgesi’ndeki 1465 üretici firmanın 470’i; Ege Bölgesi’ndeki 3 bin firmanın da 400’ü artan maliyetlere dayanamayıp üretimini sonlandırmıştı.
Gelinen noktada, üretimden çekilen firmalarla birlikte entegre tesis sayısının 18’den 15’e; üretici firma sayısının da 17 bin seviyesinden 12 bine indiği belirtiliyor.