Türkiye ekonomisinde dengeler hızla değişiyor. Alım gücünün hızla erimesi, vatandaşları ve ekonomi uzmanlarını derinden etkiliyor. Özellikle piyasadaki en büyük banknot olan 200 TL'nin giderek artan miktarı, ekonomik durumun vahametini gözler önüne seriyor. Uzmanlar, 500 TL ve hatta 1000 TL'lik banknotların basılması gerektiğini dile getirse de, ekonomi yönetimi 200 TL basımına hız kesmeden devam ediyor.
Ocak 2024 itibarıyla, Merkez Bankası'nın açıkladığı verilere göre, son bir yılda 200 TL'lik banknot sayısında %57.1'lik bir artış yaşanarak, 1 milyar 526 milyon 837 bin adede ulaşıldı. Bu, 2009'dan bu yana bir ilki temsil ediyor; zira 200 TL adedi, 100 TL'yi ilk kez geçmiş durumda. Piyasadaki toplam 200'lük banknot miktarı ise 305 milyar 367 milyon liraya yükseldi.
2009 yılında, dolaşımda sadece 1,77 milyar TL değerinde, 8,8 milyon adet 200 TL banknot bulunurken, 15 yıl içinde bu sayı %16945 artış gösterdi. Bu artış, Türk Lirası'nın alım gücündeki ciddi düşüşü gözler önüne seriyor. Bir zamanlar 200 lira ile 125 dolar ya da 4.8 gram altın alınabilirken, bugün aynı miktarla sadece 6,5 dolarlık bir alışveriş yapabilmek mümkün. Altının gramı ise 200 lira ile hayal olmuş durumda.
Merkez Bankası'nın verilerine göre, son bir yılda tedavüldeki 100 ve 50 TL banknotlarında azalış yaşanırken, 20, 10 ve 5 TL'lik banknotlarda artış görüldü. Bu durum, enflasyonun ve para arzındaki artışın somut bir göstergesi olarak karşımıza çıkıyor.
En büyük banknot olan 200 lira, alım gücü eridiği için günlük hayatta yapılabilecek alışverişlerde de sınırlamalara neden oluyor. Vatandaşlar artık 200 lira ile bir kilo peynir bile alamaz hale geldi. Bu durum, ekonomik dengesizliklerin günlük yaşama nasıl yansıdığını gözler önüne seriyor.
Ekonomi yönetiminin ve Merkez Bankası'nın önümüzdeki dönemde nasıl bir yol izleyeceği merak konusu. Uzmanlar, daha yüksek değerli banknotların basılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtse de, bu adımın enflasyonist baskıları daha da artırabileceği konusunda uyarıyorlar. Türkiye ekonomisinin bu zorlu süreçten nasıl çıkacağı ve alım gücünün nasıl korunabileceği, hem vatandaşların hem de ekonomi yönetiminin gündemindeki en önemli sorulardan biri olmaya devam ediyor.