Türkiye’de gıda fiyatları artmaya devam ederken diğer ülkelerde gıda fiyatlarında önemli ölçülerde düşme yaşanıyor. Uzmanlar önümüzdeki aylardan itibaren Türkiye’de gıda fiyatlarında yüzde 60’dan fazla artış beklerken, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) bugün yayınladığı rapora göre uluslararası gıda emtia fiyatları Ağustos ayında pirinç ve şeker dışındaki temel gıda maddeleri öncülüğünde geriledi.
FAO Gıda Fiyat Endeksi Düştü
Yaygın ticareti yapılan gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ağustos ayında ortalama 121,4 puan ile Temmuz ayına göre yüzde 2,1 düşüş gösterdi ve Mart 2022’deki zirvesinin yüzde 24 kadar altında kaldı.
FAO Gıda Fiyat Endeksi beş ana gıda grubundan oluşuyor: tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şeker. Ağustos ayında bu gruplardan sadece pirinç ve şeker fiyatları artarken, diğerleri düştü.
Tahıl Fiyatları Geriledi
FAO Tahıl Fiyat Endeksi temmuz ayına göre yüzde 0,7 oranında, 0,9 puan gerileyerek 125,0 puan oldu. Uluslararası buğday fiyatları, önde gelen birçok ihracatçının mevsimsel olarak artan arzı nedeniyle Ağustos ayında yüzde 3,8 oranında düşerken, uluslararası iri taneli tahıl fiyatları, Brezilya’daki rekor hasat ve ABD’de hasadın yakında başlayacak olması nedeniyle küresel mısır arzının bolluğu nedeniyle yüzde 3,4 oranında düştü.
Türkiye’de ise tahıl fiyatları son bir yıl içinde yüzde 40’tan fazla arttı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Tahıl üretiminde yaşanan sorunlar nedeniyle ithalata bağımlılık arttıkça fiyatlarda da artış yaşanmaktadır” dedi.
Bitkisel Yağ Fiyatları Düştü
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ağustos ayında yüzde 3,1 düşerek 125,8 puana geriledi ve Temmuz ayındaki yüzde 12,1’lik keskin yükselişi kısmen tersine çevirdi. Bu düşüşte palm yağı fiyatlarının, Malezya’da üretimin artması ve ihracatın azalması nedeniyle düşmesi etkili oldu. Ayrıca soya yağı ve ayçiçek yağı fiyatları da küresel arzın iyileşmesi ve talebin zayıflaması nedeniyle geriledi.
Türkiye’de ise bitkisel yağ fiyatları son bir yıl içinde yüzde 50’den fazla arttı. Türkiye Yağ Sanayicileri Derneği (TÜYAD) Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, “Yağlı tohumlarda küresel arz-talep dengesizliği, iklim değişikliği, kuraklık, lojistik sorunlar, spekülatif hareketler ve pandemi nedeniyle fiyatlar yükseldi” dedi.
Süt Ürünleri Fiyatları Düştü
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Okyanusya’dan bol miktarda tedarik edilen tam yağlı süt tozu için uluslararası tekliflerin öncülüğünde temmuz ayına göre yüzde 4,0 düşüşle 111,3 puan oldu. Ayrıca peynir ve tereyağı fiyatları da düştü. Yalnızca yağsız süt tozu fiyatları arttı.
Türkiye’de ise süt ürünleri fiyatları son bir yıl içinde yüzde 30’dan fazla arttı. Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği (SÜT-BİR) Başkanı Tevfik Keskin, “Süt üretiminde yaşanan maliyet artışları, süt ürünleri fiyatlarını da etkiliyor. Süt üreticilerinin gelirleri düşerken, tüketicilerin de alım gücü azalıyor” dedi.
Et Fiyatları Düştü
FAO Et Fiyat Endeksi de yüzde 3,0 oranında düşüşle 114,6 puana geriledi. Bu düşüşte kümes hayvanları ve domuz eti fiyatlarının, küresel arzın artması ve talebin azalması nedeniyle gerilemesi etkili oldu. Koyun eti fiyatları da düştü. Yalnızca sığır eti fiyatları arttı.
Türkiye’de ise et fiyatları son bir yıl içinde yüzde 40’tan fazla arttı. Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, “Et üretiminde yaşanan sorunlar nedeniyle ithalata bağımlılık arttıkça fiyatlarda da artış yaşanmaktadır. Et tüketimi azalırken, kasapların işleri de kötüye gidiyor” dedi.
Pirinç ve Şeker Fiyatları Arttı
Buna karşın FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, dünyanın en büyük pirinç ihracatçısı Hindistan’ın Indica beyaz pirinç ihracatını yasaklamasının ardından ticarette yaşanan aksaklıkları yansıtarak temmuz ayına göre yüzde 9,8 artarak 15 yılın nominal en yüksek seviyesine ulaştı. FAO raporuna göre, Hindistan’ın ihracat yasağı pirinç piyasasında endişeye yol açtı ve diğer ihracatçılarda da fiyat artışına neden oldu.
FAO Şeker Fiyat Endeksi temmuz ayına göre yüzde 1,3 artarak Ağustos ayında 148,2 puana çıktı ve bir yıl önceki değerinden yüzde 34,1 daha yüksek bir ortalamaya ulaştı