Türkiye, konut fiyatlarında dünyada eşi benzeri olmayan bir artış yaşadı. İngiltere merkezli bir danışmanlık şirketinin araştırmasına göre, Türkiye 56 ülke arasında yüzde 132,8’lik artışla ilk sırada yer aldı. Dünya genelindeki 150 şehir arasında konut fiyat artışında zirveyi paylaştı. Peki konut fiyatları ne zaman düşer? İşte detaylar...
Türkiye’de Konut Fiyatları Neden Arttı?
Türkiye’de konut fiyatlarının son bir yılda bu kadar hızlı artmasının birçok nedeni var. Bunların başında yüksek enflasyon, döviz kurlarındaki dalgalanma, arz-talep dengesizliği, kredi faiz oranlarındaki yükseliş ve kontrolsüz göçlerin artması geliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılı Haziran ayında tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) yüzde 17,53 artarken, yapı malzemeleri endeksi yüzde 37,63 arttı. Bu da konut maliyetlerinin yükselmesine neden oldu.
Döviz kurlarındaki dalgalanma da konut fiyatlarını etkileyen bir faktör oldu. Dolar ve Euro karşısında değer kaybeden Türk lirası, hem ithal malzemelerin hem de yabancı yatırımcıların maliyetini arttırdı. Yabancılara satılan konut sayısı da son alınan kararlar doğrultularında azaldı.
Konut arzının talebi karşılamaması da fiyatları yukarı çekti. Rus göçleri de konut taleplerini artırdı ancak inşaat sektörü bu talebi karşılayacak kadar hızlı üretim yapamadı.
Konut kredisi faiz oranlarındaki yükseliş de konut alımını zorlaştırdı. Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 25’e çıkarması ve bankaların kredi koşullarını sıkılaştırması, ipotekli konut satışlarını düşürdü. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı da Haziran 2023’te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu.
Türkiye’de Hangi Şehirlerde Konut Fiyatları En Çok Arttı?
Uluslararası emlak danışmanlık şirketi Knight Frank’ın dünyadaki 150 kenti kapsayan global konut fiyatları endeksi 2023 ilk çeyrek sonuçlarına göre, Türkiye konut fiyat artışında zirveye yerleşti.
Son bir yıllık fiyat artışına bakıldığında dünyada konutların en fazla arttığı şehir yüzde 135,3 ile Ankara oldu. Ankara’yı yüzde 133 ile İzmir takip ederken İstanbul ise yüzde 127,3 artışla üçüncü sırada yer aldı.
Global şehirlerde yüzde 22,5 artışla Zagreb, yüzde 20,2 ile Budapeşte ve yüzde 18,8 ile Üsküp takip etti. Üsküp, Kudüs, Riyad, Atina, Selanik ve Dubai gibi şehirlerin fiyatları da arttı. Ancak Türkiye’dekinin emsali benzeri olmadığını söyleyebiliriz.
Türkiye’de Konut Fiyatları Ne Zaman Düşecek?
Türkiye’de konut fiyatlarının bu kadar hızlı artması hem alıcılar hem de satıcılar için sorun yaratıyor. Alıcılar ev almak için yeterli bütçeyi bulamazken, satıcılar da evlerini istedikleri fiyata satamıyor.
Konut fiyatlarının düşmesi için enflasyonun kontrol altına alınması, döviz kurlarının istikrar kazanması, konut arzının artması ve konut kredisi faiz oranlarının düşmesi gerekiyor. Ancak bu faktörlerin hepsi bir arada gerçekleşmesi pek kolay görünmüyor.
Konut fiyatlarındaki artış hızının yavaşladığına dair bazı işaretler var. Gayrimenkul sektörünün önde gelen kuruluşlarından GYODER’in 2023 2. Çeyrek Raporuna göre; konut satış fiyatları 8 ay üst üste düşüş kaydederek mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,9 azaldı. Konut satışları da bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 30,5 oranında gerileme kaydederek 282.564 adet oldu
Ancak bu düşüşlerin kalıcı olup olmayacağı belirsiz. Konut fiyatlarının makul seviyelere gelmesi için uzun bir süre ve sabır gerekecek gibi görünüyor.