Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Prof. Dr. Gülnur Aybet, Japonya'nın Osaka kentinde gerçekleştirilen G20 Liderler Zirvesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Japonya ile Çin ziyaretlerini Demirören Haber Ajansı'na değerlendirdi.
Gülnur Aybet, G20 Zirvesi'nde birçok ikili görüşmenin gerçekleştiğini, bu görüşmelerden en çok dikkat çekenin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasındaki görüşme olduğunu söyledi.
Görüşmenin olumlu geçtiğini belirten Aybet,"Başkan Trump S-400 konusunda bizi çok haklı buldu. Bu görüşme hem ikili ilişkilerde, hem de S-400 konusunda çok daha pozitif ortam yarattı" diye konuştu.
'Kesin cevap alamadım'
Aybet, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri alması durumunda, Amerika Düşmanlarına Yaptırımlarla Mücadele Yasası (CAATSA) yaptırımlarının gündemine gelmesiyle ilgili şunları söyledi:
"Şimdi Amerikan sisteminde kongrenin ayrı bir yetki alanı var. Burada kurumlar arasındaki ilişkiler farklı, hepsinin yetki alanları farklı. Başkan ve Beyaz Saray'ın da aynı şekilde. Bu S-400 teslimatı gerçekleştiği anda bize Amerikalı yetkililerin söyledikleri; kongreden böyle bir yasa çıktı ki bu yasanın adı İngilizce harfleriyle 'CAATSA' diyoruz. Bu bir kere kongreden çıktı, onaylandı. Tabii ki Başkan'ın bunu yürürlüğe koyması için belli mekanizmalar var, orada bazı 'gri' alanlar da var. Ne zaman Amerikalı yetkililere sorsam 'Böyle bir durumda bu yaptırım yürürlüğe girdiği anda başkanın bunu durdurma ya da geciktirme yetkileri ne olur' diye, kesin bir cevap kimseden alamadım."
'Beyaz Saray bizi haklı buluyor'
Aybet, ayrıca kongrenin bu yaptırımları uygulama konusunda son derece azimli ve kararlı olduğunu belirtti.
CAATSA yaptırımlarının 12 maddeden oluştuğunu söyleyen Aybet, Trump'ın 12 maddeden 5'ini seçme görevini Dışişleri Bakanı'na devrettiğini kaydetti.
Aybet, Trump'ın bu konuda Türkiye'yi haklı bulduğunu hatırlatarak, "Beyaz Saray'ın aslında bizi haklı bularak, burada tavrını net koymuş olduğu da belli oldu. Bu görüşmeden önce ben Amerikalı yetkililerle 1 ay öncesine kadar konuştuğumda 'S-400'ü almayın, getirtmeyin, teslim almayın' gibi telkinlerde bulunuyorlardı. Şimdi anlıyoruz ki 'Evet, siz buradan geri dönmeyeceksiniz ve bu teslim edilecek bunu anladık. Peki bundan sonra ne yapabiliriz ilişkilerimizde?' gibi konuşuyorlar" dedi.
'Kendi füze ve hava savunma sistemimizi kurmak istiyoruz'
Türkiye'nin hava savunma füzesine ihtiyacı olduğunu belirten Aybet, şöyle devam etti: "S-400 alıyoruz çünkü şu anda bize en iyi verilen öneri ve teklif S-400'dü. Biz bunu kabul ettik fakat bizim füze ve hava savunma ihtiyacımız burada bitiyor mu? Hayır, çünkü biz aslında kendi füze ve hava savunma sistemimizi kurmak istiyoruz. Bunun için de hala başka alternatiflere, S-400'den öteye bakıyoruz. Bu arada S-500'ü de düşünüyoruz. Burada ABD'nin Patriot önerilerine de açığız yani bu iş burada bitmiş değil. Fakat bizim burada vurguladığımız; biz burada teknoloji transferi ve ortak üretim konusunda kararlıyız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile olan görüşmesinde, Astana üçlüsünün (Türkiye-Rusya-İran) ağustos ayında Türkiye'de tekrar buluşmasının altının çizildiğini kaydeden Aybet, yapılacak zirvede Suriye'de siyasi istikrarın sağlanması için görüşmelerin gerçekleştirileceğini belirtti.