TBMM Genel Kurulu'nun yoğun tartışmalar eşliğinde geçen bütçe maratonu, 2024 yılının ekonomik yol haritasını belirleyen önemli bir dönemeç oldu. Geçerli oyların çoğunluğu ile kabul edilen yeni bütçe, Türkiye ekonomisindeki borçlanma ve vergilendirme politikalarında yeni bir sayfa açıyor. Peki, bu bütçe vatandaşa, esnafa ve iş dünyasına nasıl yansıyacak?
Kabul Edilen Bütçe ve Borçlanma Planları: 2024 yılında uygulanacak olan 11 trilyon 89 milyar liralık bütçe, hükümete geniş bir harcama yetkisi veriyor. Gelir ve gider dengesindeki 2 trilyon 652 milyar liralık açık, iç ve dış piyasalardan sağlanacak borçlarla finanse edilecek. Önemli bir detay ise, Hazine'nin gerçekleştireceği minimum 2 trilyon 655 milyar liralık borçlanma. Bu rakamın, Borçlanma Kanunu'ndaki yetkiler sayesinde daha da artırılması bekleniyor. Bütçeden ayrılan 1 trilyon 254 milyar liralık faiz ödemesi ile borç ve faizin toplam maliyeti 3.6 trilyon lirayı aşacak.
Vergi ve Cezaların Vatandaşa Etkisi: 2024 bütçesi, vatandaşların omuzlarına ağır bir vergi yükü bindiriyor. Toplamda 7.4 trilyon lira vergi toplanması planlanırken, bunun 1.2 trilyonu Gelir Vergisi, 1.7 trilyonu KDV ve 1.4 trilyonu Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) olarak belirlendi. Ayrıca devlet, vatandaşlarından 2.3 trilyon lira vergi toplayacak ve üzerine 119 milyar lira ceza kesilecek. Bu cezaların önemli bir kısmı trafik ve vergi cezalarından oluşacak.
Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Projeleri ve Maliyetleri: Halk arasında "Deli Dumrul projeleri" olarak adlandırılan KÖİ projeleri için de büyük meblağlar ayrıldı. 2024 yılında bu projelere 162.4 milyar lira ödeme yapılacak. Bunun içinde Avrasya Tüneli, köprüler, otoyollar ve şehir hastaneleri için ayrılan paylar bulunuyor. İlerleyen yıllarda da KÖİ projeleri için önemli ödemeler planlanıyor.
Sonuç: 2024 yılı bütçesi, Türkiye'nin ekonomik geleceği üzerinde önemli etkilere sahip. Yüksek borçlanma, artan vergi yükleri ve büyük altyapı projeleri, ekonominin yanı sıra vatandaşların günlük hayatını da derinden etkileyecek. Bu dönemde ekonomik kararların, vatandaşların refahı ve ülkenin uzun vadeli istikrarı açısından kritik öneme sahip olduğu unutulmamalıdır.