Milyonlarca emekçi, geleceğini belirleyecek kritik bir kararın eşiğinde. Türkiye'de yarın başlayacak olan asgari ücret belirleme süreci, doğrudan 7 milyona yakın çalışanı ve dolaylı olarak tüm vatandaşları etkileyecek. Bu sürecin baş aktörleri, TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ve Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar'ın önderliğindeki işveren ve işçi heyetleri olacak.
Türk-İş, "insan onuruna yakışır" bir asgari ücret talep ediyor. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay'ın ifadelerine göre, açlık sınırı üzerinde bir pazarlık zemininde ısrar ediliyor. Bu talep, sadece asgari ücretlileri değil, özel sektörde çalışan hemen herkesi yakından ilgilendiriyor.
DİSK-AR'ın araştırmalarına göre, Türkiye'de asgari ücret seviyesinde veya biraz üzerinde çalışanların oranı 2002'de %39,1 iken, 2022'de %54,8'e yükseldi. Bu, çalışanların büyük bir bölümünün asgari ücretle geçinmeye çalıştığını gösteriyor.
Öte yandan, Türkiye'de yapılan asgari ücret zamlarının enflasyon karşısında hızla değer kaybettiği bir gerçek. 2022'de TÜİK'e göre %64,27, ENAG'a göre ise %137,55 olan enflasyon, 2023 Kasım itibarıyla TÜİK'e göre %62, ENAG'a göre %129 olarak kaydedildi. Buna rağmen, asgari ücret 2022'nin ilk yarısında 4.253 TL'den 2023'ün ikinci yarısında 11.402 TL'ye yükselse de, yüksek enflasyon ortamında sadece tek bir zam yapılacağı belirtiliyor.
Avrupa'da durum daha da vahim. Türkiye, Eurostat verilerine göre, Avrupa ülkeleri arasında en düşük asgari ücrete sahip beşinci ülke konumunda. 2013'te bu listede Türkiye'den düşük ücretli 14 ülke varken, 2023'te bu sayı sadece 4'e düştü.
2023 yılında belirlenen 11.402 TL'lik asgari ücret, Türk-İş verilerine göre Ocak'ta 8.864 TL olan açlık sınırının altında kaldı. Açlık sınırı, 2023 Kasım itibarıyla 14.025 TL'ye yükseldi.
TL'nin döviz ve altın karşısındaki değer kaybı da asgari ücretin alım gücünü azaltıyor. 2005'te yıllık asgari ücretle 31,5 Cumhuriyet altını alınabilirken, bu rakam günümüzde ortalama 9,5'a düşmüş durumda.
Bu veriler ışığında, Türkiye'nin asgari ücret mücadelesi, sadece maaş rakamlarından ibaret değil. Bu, milyonlarca insanın yaşam kalitesi, insan onuru ve ekonomik istikrar mücadelesi olarak ön plana çıkıyor. Asgari ücret belirleme sürecinin sonuçları, Türkiye'nin sosyo-ekonomik yapısını derinden etkileyecek.