Ukrayna, Rusya’nın tahıl anlaşmasından çekilmesine rağmen sivil gemilerle tahıl taşımayı sürdürüyor. Bu hamle, Rusya ile gerginliği artırabilir ve Türkiye’yi de etkileyebilir.
Tahıl Anlaşması Nedir?
Tahıl anlaşması, 2022 yılında Birleşmiş Milletler öncülüğünde Ukrayna ve Rusya arasında imzalanan bir anlaşmadır. Bu anlaşmaya göre, iki ülke de Karadeniz’den Akdeniz’e kadar olan bölgede tahıl üretimi ve ticaretini yapabilecektir. Anlaşmanın amacı, bölgedeki gıda güvenliğini sağlamak ve iki ülke arasındaki barışçıl ilişkileri güçlendirmektir.
Rusya Neden Anlaşmadan Çekildi?
Rusya, 2023 yılı başında tahıl anlaşmasından tek taraflı olarak çekildiğini duyurdu. Rusya’nın bu kararının arkasında birkaç neden olduğu düşünülüyor. Bunlardan biri, Rusya’nın tahılını uluslararası piyasalara ulaştırmasını engelleyen yaptırımlar ve sigorta sorunlarıdır. Bir diğeri, Ukrayna’nın amonyak koridoru adı verilen boru hattını onarmamasıdır. Bu boru hattı, tahıl üretimi için önemli bir kaynak olan amonyağı taşıyordu ancak 2022 yılında Ukrayna’daki çatışmalarda zarar görmüştü. Bir diğer neden ise, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı askeri baskısını artırma isteğidir.
Ukrayna Nasıl Bir Tavır Sergiliyor?
Ukrayna, Rusya’nın anlaşmadan çekilmesine rağmen sivil gemilerle tahıl taşımayı sürdürüyor. Ukrayna’nın bu tavrının arkasında şöyle bir senaryo olduğu iddia ediliyor: Ukrayna, tahıl taşıyan sivil gemileri İstanbul üzerinden gitmesi gereken yere gönderiyor. Eğer Rusya bu gemilere saldırırsa, bunu uluslararası kamuoyuna duyuruyor ve NATO’dan müdahale etmesini istiyor. Böylece, Rusya’nın saldırganlığına karşı bir cephe oluşturmayı amaçlıyor.
Türkiye Bu Durumdan Nasıl Etkileniyor?
Türkiye, tahıl anlaşmasının devamından yana olan bir tutum sergiliyor. Türkiye, Rusya’nın bazı taleplerinin makul olduğunu düşünüyor ve anlaşmanın kaldığı yerden devam edebilmesi için arabuluculuk yapmaya çalışıyor. Türkiye aynı zamanda, Karadeniz’den geçen sivil gemilerin güvenliğini sağlamak için de çaba gösteriyor. Ancak, Türkiye’nin bu denge politikası, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliğin artması halinde zorlanabilir. Zira, Türkiye hem Rusya hem de Ukrayna ile stratejik ortaklıklar kurmuş bir ülkedir. Ayrıca, Türkiye’nin NATO üyesi olması da bir başka faktördür.
Sonuç
Ukrayna’nın tahıl hamlesi, Rusya ile savaşın eşiğine mi götürüyor? Bu sorunun cevabı henüz belli değil. Ancak, bölgedeki gelişmeleri yakından takip etmek gerekiyor. Tahıl anlaşmasının akıbeti, sadece iki ülke arasındaki ilişkileri değil, aynı zamanda bölgesel ve küresel dengeleri de etkileyebilir.