Her yıl olduğu gibi bu yılın sonuna doğru, apartman ve site yönetimleri en büyük giderleri olan personel maaşlarını göz önünde bulundurarak aidat zamlarını tartışmaya başladı. Asgari ücret düzenlemelerinin beklendiği bu dönemde, ev sahipleri ve kiracılar artan maliyetler konusunda endişeli. Ancak bazı sitelerdeki orantısız zamlar, usulsüzlük ve yolsuzluk iddiaları, zamların gerçekçiliğini sorgulatıyor.
Aidat Zamlarının Belirlenme Süreci ve Katılımın Önemi
Aidat zamları, yönetim şirketlerinin ve yönetim kurullarının tek başına belirleyemediği, genel kurul kararları ile şekillenen bir süreçtir. Ancak, çoğu zaman bu toplantılara yeterli katılım sağlanamıyor. Örneğin, 600 konutluk bir sitede, ilk toplantıya 301 temsilcinin katılması gerekirken bu sayıya ulaşılamadığında, ikinci bir toplantı daha az katılımla yapılıyor ve bu toplantıda alınan kararlarla zamlar belirleniyor. Bu, kat maliklerinin toplantılara katılımının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Zam Sınırları ve İtiraz Yolları
Aidat zamlarında kira artışları gibi yasal bir sınırlama bulunmuyor. Bu nedenle zam oranlarının belirlenmesi, sitedeki hizmetler ve yönetilen alanların büyüklüğüne göre değişkenlik gösteriyor. Kat malikleri ve kiracılar, genel kurul kararlarına itiraz edebilir ve hukuk yoluyla bu zamlara karşı çıkabilir.
Kiracı ve Ev Sahibi Arasındaki Gider Paylaşımı
Kiracılar, aidatlarda işletme giderlerini ödemekle yükümlüdür. Bunlar arasında personel maaşları, temizlik, bakım maliyetleri ve faturalar bulunur. Ancak, yatırım bütçesine dahil olan giderler, örneğin asansör değişimi veya yalıtım işleri, kiracılar tarafından değil, ev sahipleri tarafından karşılanmalıdır.
Aidat Ödemelerinde Maliklerin Hakları
Aidatlar, maliklerin ortak kullanım alanlarındaki hizmetler için ödemesi gereken giderlerdir. Malikler, 'asansör kullanmıyorum' ya da 'havuzdan yararlanmıyorum' gibi gerekçelerle bu giderleri ödemekten kaçınamazlar. Aidatını ödemeyen malikler hakkında diğer kat malikleri veya yönetici tarafından hukuki işlem başlatılabilir.
Asgari Ücret Artışının Aidatlara Etkisi
Yeni yılda beklenen asgari ücret artışı, aidat zamlarını doğrudan etkileyecek. Kamuoyunda yüzde 40-50 bandında bir zam beklentisi var. Bu, aidat zamlarının da bu seviyede olabileceğine işaret ediyor. Ancak, personel giderleri dışında alınan hizmetler ve yapılacak bakım veya tadilatlar da zamlara etki edecek.
Usulsüzlükler ve Yönetim Denetimleri
KPMG Türkiye'nin yaptığı araştırmalara göre, site yönetimlerinde çeşitli ölçeklerde usulsüzlükler tespit edildi. Bu usulsüzlükler arasında, güvenlik ve temizlik personeli maliyetlerinin abartılı gösterilmesi, kullanılmayan malzemelerin alınmış gibi gösterilmesi ve yatırım harcamalarında piyasa rayicinin üzerinde bedellerin yansıtılması yer alıyor.
Sonuç
Yeni yıl öncesi, apartman ve site yönetimlerinde aidat zamlarının belirlenmesi, ev sahipleri ve kiracılar için önemli bir konu. Usulsüzlükler ve yetersiz katılım, bu süreci daha da karmaşık hale getiriyor. Bu nedenle, ev sahipleri ve kiracıların haklarını bilmesi, sürece aktif katılım göstermesi ve gerektiğinde hukuki yolları kullanması büyük önem taşıyor.