Pandemi sürecinde alınan kısa çalışma ödeneği kararına ilişkin bazı işverenlerin suiistimal yaptığı ortaya çıktı. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanan personelini gereken mesai saatinin dışında çalıştıran işverenler, fazla çalışma için prim ödemesi yapabilecek. Bu durumda kısa çalışma ödeneğini suiistimal eden işverenler işçinin de hakkını ödemek zorunda kalacak.

Kısa çalışma ödeneği nedir?

Kısa çalışma ödeneği, işverenin ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ya da zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak azaltması veya faaliyeti tamamen veya kısmen durdurması halinde, işçilere üç aya kadar devlet tarafından verilen bir destek ödemesidir. Pandemi döneminde işten çıkarma yasağı nedeniyle kısa çalışma ödeneği uygulamasından yararlanan işveren ve işçi sayısı milyonları buldu.

Kısa çalışma ödeneği nasıl suistimal edildi?

Ancak bazı işverenler, kısa çalışma ödeneğinden yararlanırken, işçilerini de normal mesai saatlerinde ya da fazla mesai yaparak çalıştırmaya devam etti. Bu şekilde hem devletten hem de işçiden haksız kazanç elde etti. Çünkü kısa çalışma ödeneği alan işçilerin primleri SGK tarafından asgari ücret üzerinden yatırılıyor. İşveren ise çalıştırdığı sürelerde de işçinin primlerini SGK’ya yatırmadığı için hem vergi hem de prim kaçırarak haksız rekabete yol açtı.

Kısa çalışma ödeneği alan işçilerin hakları neler?

Bu durumda mağdur olan hem devlet hem de işçiler oldu. Devlet, gereksiz yere kısa çalışma ödeneği ödedi; işçiler ise eksik prim günü nedeniyle emeklilik süreleri uzadı ve emeklilik maaşları düştü. Bu mağduriyetin giderilmesi için Meclis’ten geçen torba yasa ile bir düzenleme yapıldı. Buna göre, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinden yararlanan ancak fiilen çalıştırılıp primleri eksik yatan işçilerin eksik prim günleri tamamlanabilecek.

Eksik prim günleri nasıl tamamlanacak?

SGK’nın yayınladığı genelgeye göre, bu haktan yararlanmak isteyen işverenlerin SGK’ya başvurması gerekiyor. Başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde eksik bildirilen günler için prim farkını ödemeleri halinde, bu günler sigortalının hizmet süresine eklenecek. Böylece işçilerin emeklilik süreleri kısalacak ve emeklilik maaşları artacak.

Bu düzenlemeden kimler yararlanabilir?

Bu düzenlemeden yararlanmak için bazı şartlar bulunuyor. Bunlar şöyle:

• İşverenin kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteği için başvurmuş ve bu haktan yararlanmış olması
• İşverenin çalışanını kısa çalışma dönemi içinde çalıştırmış olması
• İşverenin çalıştırdığı günlerin primlerini SGK’ya yatırmamış olması
• İşverenin SGK’ya başvurarak eksik bildirilen günler için prim farkını ödemesi

Bu şartları taşıyan işveren ve işçiler, bu düzenlemeden yararlanarak hem devlete hem de kendilerine karşı olan borçlarını ödeyebilir ve mağduriyetlerini giderebilirler. Bu sayede pandemi döneminde hem çalışanları hem de işverenleri rahatlatan kısa çalışma ödeneği uygulaması daha adil ve etkin bir şekilde yürütülebilir.