Türkiye ve Rusya, doğal gaz ticareti için bölgesel bir merkez kurma yönündeki görüşmeleri yeniden başlattı, ancak ticaret platformları ve kimin sorumlu olması gerektiği konusundaki mevcut anlaşmazlıklar potansiyel lansmanı geciktirebilir.

Türkiye ve Rusya arasında bir anlaşma var mı?

Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yılın ekim ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türkiye’de bir doğal gaz merkezi kurma konusunda anlaştıklarını söyledi. Erdoğan o dönemde “Ve Putin kendi deyimiyle ‘Avrupa’nın doğalgazını Türkiye’den alabileceğini’ dünyaya duyurmuştu” dedi.

Bir hafta önce Putin, Rusya’ya, zarar gören Kuzey Akım boru hatlarına yönelik doğal gaz tedarikini Karadeniz’e yönlendirmesini ve Türkiye’de bir Avrupa gaz merkezi kurulmasını ilk kez önermişti.

Görüşmeler neden askıya alındı?

Rusya-Türkiye görüşmeleri, Türkiye’de Şubat ayında meydana gelen deprem ve Erdoğan’ın bir dönem daha görevde kalacağı Mayıs ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle askıya alınmıştı.

Bu hafta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Bloomberg’in haberine göre görüşmelerin yeniden başladığını söyledi.

Görüşmelerde hangi sorunlar var?

Ancak kullanılacak ticaret platformu konusunda anlaşmazlıklar var. Bayraktar, Rusya’nın yeni bir platform üzerinde ısrar ettiğini, Türkiye’nin ise halihazırda faaliyette olan Enerji Borsası İstanbul’u genişletmeyi önerdiğini söyledi.

Reuters’in aktardığına göre bakan, potansiyel bir gaz merkezi kurmaya hazırlanan Türkiye’nin aynı zamanda doğal gaz altyapısını da genişletmeyi planladığını söyledi.

Bu haftanın başlarında, gaz merkezi projesi hakkında bilgi sahibi kaynaklar Reuters’e, Rusya ve Türkiye’nin merkezden kimin sorumlu olması gerektiği konusunda anlaşmazlığa düştüğünü söyledi.

İsmi açıklanmayan bir kaynak Reuters’e “Yönetimsel sorunlar var, merkezi kimin yöneteceği konusunda kavga ediyorlar” dedi. Rus devlet gaz devi Gazprom’a yakın başka bir kişi ise haber ajansına iki ülkenin şu konularda bir sorunla karşılaştığını söyledi: merkezin yönetimi.

Gazprom, Rusya’nın geçen yılın ilk yarısının büyük bölümünde Avrupalı müşterilerine boru hattı gazı sağlamaya devam ettiği 2022 yılına kıyasla Avrupa’ya boru hattı gazı teslimatlarının düşmesi nedeniyle ilk yarı net karında düşüş olduğunu bildirdi.

Gaz merkezi projesinin önemi nedir?

Türkiye ve Rusya arasındaki doğal gaz merkezi projesi, iki ülkenin enerji işbirliğini güçlendirmeyi ve Avrupa’nın gaz arz güvenliğini artırmayı amaçlıyor. Türkiye, Rusya’nın en büyük ikinci doğal gaz müşterisi konumunda ve Avrupa’ya gaz taşıyan boru hatlarının önemli bir kavşağı. Rusya ise dünyanın en büyük doğal gaz üreticisi ve ihracatçısı ve Avrupa’nın en büyük gaz tedarikçisi.

Gaz merkezi projesi, Türkiye’nin bölgesel bir enerji merkezi olma hedefine katkıda bulunabilir. Ayrıca, Türkiye ve Rusya arasındaki siyasi ilişkilerin geliştirilmesine de yardımcı olabilir. İki ülke, Suriye, Libya ve Karabağ gibi çeşitli konularda farklı görüşlere sahip olsa da, enerji alanında işbirliği yapmaya devam ediyor.

Gaz merkezi projesi, Avrupa için de faydalı olabilir. Avrupa, doğal gaz tüketimini karşılamak için büyük ölçüde Rusya’ya bağımlı. Ancak, Rusya ile Ukrayna arasındaki anlaşmazlıklar, Kuzey Akım boru hatlarının hasar görmesi ve Avrupa Birliği’nin enerji çeşitliliği politikası nedeniyle, Avrupa alternatif gaz kaynakları arıyor. Türkiye’de kurulacak bir gaz merkezi, Avrupa’ya daha fazla seçenek sunabilir ve rekabeti artırabilir.

Gaz merkezi projesinin geleceği ne olacak?

Türkiye ve Rusya arasındaki doğal gaz merkezi projesi, hem iki ülke hem de Avrupa için önemli faydalar sağlayabilir. Ancak, projenin hayata geçirilmesi için ticaret platformu, yönetim sorumluluğu ve diğer teknik detaylar gibi konularda anlaşmaya varılması gerekiyor. Bu konularda uzlaşı sağlanması kolay olmayabilir, ancak iki ülkenin enerji işbirliğine verdiği önem göz önüne alındığında, projenin ilerlemesi muhtemel görünüyor.