Asgari ücret, bir ülkenin ekonomik ve sosyal yapısını doğrudan etkileyen önemli bir gösterge olarak kabul edilir. Türkiye'de asgari ücretin yıllar içindeki evrimi, ekonominin yanı sıra çalışanların yaşam standartları üzerinde de belirleyici bir rol oynamıştır. Bu makale, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR)'nin son araştırması ışığında, Türkiye'deki asgari ücretin 2002'den 2023'e kadar olan seyrini ve bu değişimin yansımalarını detaylı bir şekilde ele alıyor.

2002'den 2023'e Asgari Ücretin Ekonomik Seyri

DİSK-AR'ın raporu, 2002'den 2023'e Türkiye genelinde asgari ücret altında bir ücret alanların oranının yüzde 24,4'ten yüzde 33,8'e yükseldiğini gösteriyor. Bu artış, ekonominin genel yapısındaki değişikliklerin yanı sıra, asgari ücretin reel değerindeki dalgalanmaları da yansıtıyor.

Asgari Ücret ve Gelir Dağılımı

Rapor, asgari ücretin yüzde 5 fazlası ve altı ücret alanların oranının 2002'de yüzde 27,8 iken 2022'de yüzde 37,5'e yükseldiğini belirtiyor. Benzer şekilde, asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altı ücret alanların oranı da yüzde 30,7'den yüzde 38,4'e çıktı. Bu veriler, asgari ücret ve ortalama ücretler arasındaki makasın giderek daraldığını gösteriyor.

Özel Sektör ve Cinsiyet Eşitsizliği

Özel sektörde asgari ücretin iki katından fazla bir ücretle çalışanların genel oranı yüzde 7,6'ya düşerken, kadın çalışanlar için bu oran sadece yüzde 4,9. Bu durum, özel sektörde cinsiyet eşitsizliğinin ekonomik boyutunu ortaya koyuyor.

Avrupa Birliği ile Karşılaştırma

Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde asgari ücret ve civarında ücret alanların oranı yüzde 4 iken, Türkiye bu oranla AB ülkeleri arasında en düşük asgari ücrete sahip beşinci ülke konumunda. Euro cinsinden yıllık ortalama brüt asgari ücret verileri, Türkiye'nin Avrupa'daki diğer ülkelerle kıyaslandığında ekonomik açıdan nasıl bir konumda olduğunu gösteriyor.

Asgari Ücretin Uluslararası Boyutu

2023 yılında AB ülkeleri arasında en yüksek asgari ücret Lüksemburg'da uygulanırken, Türkiye'nin asgari ücreti, ABD, Yunanistan, Portekiz ve Romanya gibi ülkelerle kıyaslandığında daha düşük seviyede.

Asgari Ücretin Alım Gücü

Euro cinsinden asgari ücretin son 10 yılda yıllık ortalama yüzde 1,6 oranında artış göstermesi, Euro enflasyonu karşısında erimeye işaret ediyor. Bu durum, Türkiye'deki çalışanların alım gücünün nasıl etkilendiğine dair önemli bir gösterge.

Sonuç

2002 ve 2023 yılları arasındaki bu değişimler, Türkiye'de asgari ücretin ve genel ücret yapısının nasıl evrildiğini gözler önüne seriyor. Asgari ücretin reel değerindeki artış, diğer emek gelirleriyle kıyaslandığında daha belirgin hale geliyor. Türkiye ekonomisindeki bu dönüşüm, hem ekonomik politikaların hem de sosyal yapıların anlaşılması açısından hayati öneme sahip.