Türkiye, son yıllarda yaşanan ekonomik dalgalanmaların birçok vatandaşın hayatını doğrudan etkilediği bir dönemden geçiyor. Özellikle konut sahipliği ve barınma alanında yaşanan sorunlar, sosyal ve ekonomik anlamda derin yaralar açıyor. 2006 yılından bu yana en az 5,6 milyon Türk vatandaşı, sahibi olduğu evi kaybetti. Bu durum, bir yandan sosyal adalet meselesini gündeme taşırken, diğer yandan ekonomik istikrarsızlığın somut bir göstergesi olarak karşımıza çıkıyor.

İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, bu sorunun boyutlarını daha net bir şekilde ortaya koyuyor. Son dokuz yılda, konut sahipliği oranının yaklaşık 5 puan düşerek %56,2'ye gerilediğini gösteriyor. Bu düşüş, Türkiye'de ev sahibi olmanın giderek zorlaştığının altını çiziyor. Aynı dönemde kirada oturanların oranı %22,1'den %27,8'e yükseldi, bu da barınma krizinin derinleştiğine işaret ediyor.

Konut sahibi olmanın zorlaşmasının temel nedenlerinden biri, artan konut fiyatları ve yükselen faiz oranları. Son bir yılda konut fiyatlarının %82,8 artması ve ortalama konut fiyatının 3,31 milyon TL'ye ulaşması, birçok vatandaşı ev sahibi olma hayalinden uzaklaştırıyor. İstanbul'da ortalama bir evin maliyeti ve konut kredisinin yüksek taksitleri, hane halkı gelirlerinin büyük bir kısmını absorbe ediyor. GYODER raporuna göre, İstanbul'da 100 metrekarelik bir ev için gereken konut kredisi taksitleri, hane halkı gelirinin %92'sine denk geliyor. Bu durum, ev sahibi olmayı neredeyse imkânsız bir hale getiriyor.

Bankalar, konutun ekspertiz değerinin %70-80'ine kadar kredi sağlasa da, yüksek faiz oranları nedeniyle aylık taksitler ve toplam geri ödeme miktarı, vatandaşların bütçesini aşan rakamlara ulaşıyor. Örneğin, kamu bankalarında 120 ay vadeli bir konut kredisi faizi %3,79 iken, ortalama bir ev için alınabilecek 1 milyon 800 bin TL kredi, aylık 69 bin TL ödeme yapılmasını gerektiriyor. Bu durum, evin toplam maliyetinin 9 milyon 480 bin TL'ye kadar çıkmasına sebep oluyor.

Bu veriler, Türkiye'de barınma ve konut sahipliği konusunda yaşanan krizin boyutlarını gözler önüne seriyor. Ekonomik zorluklar, yüksek faiz oranları ve artan konut fiyatları, vatandaşları ev sahibi olma hayallerinden uzaklaştırıyor.