Yeni yılın başlamasıyla Türkiye'de sigara ve alkol ürünlerine uygulanan Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) önemli bir artış yaşandı. Bu durum, tüketici davranışları ve ekonomik dinamikler açısından değerlendirilmeye değer bir gelişme. Bu makalede, ÖTV artışının nedenleri, etkileri ve tüketici tepkileri üzerine bir analiz yapacağız.

ÖTV Artışının Nedenleri ve Oranları Türkiye'de sigara ve alkol ürünlerine uygulanan ÖTV, her altı ayda bir Üretici Fiyat Endeksi'ne (ÜFE) göre ayarlanıyor. 2021'in Temmuz ayından itibaren %14 artış gösteren ÜFE, yılın son altı ayında en az %16 artışla tamamlanması bekleniyor​​. Bu oranlar, ÖTV'nin belirlenmesinde önemli bir rol oynuyor. Nitekim, Türkiye'de sigara ve içki ürünlerinden alınan ÖTV'nin %47'den fazla arttığı gözlemlendi​​. Buna göre, 70'lik rakı gibi alkollü içeceklerde vergi artışı 45 lira civarında oldu​​. Bu artışın, ÖTV'deki toplam artış oranının %47,39 seviyesinde olduğu kaydedildi​​.

Ekonomik Etkiler ve Tüketici Tepkileri Bu vergi artışı, özellikle düşük gelir gruplarını etkileyebilir. Yüksek vergi oranları ve maliyet artışları nedeniyle, kaçak sigara ve alkollü içecek tüketiminin artabileceği öngörülüyor. Türkiye'deki sigara pazarının yaklaşık %28'inin kaçak ürünlerden oluştuğu ve bu durumun devletin vergi kayıplarına neden olduğu biliniyor. Vergi yükünün %82.5 seviyesinde olduğu sigara sektöründe, herhangi bir vergi değişikliği doğrudan kayıp-kaçağa ve tüketicilere yansıyor​​.

Sonuç ve Geleceğe Yönelik Beklentiler ÖTV artışlarının sigara ve alkol fiyatlarına doğrudan yansıması beklenirken, bu durumun piyasadaki fiyatları ve tüketici alışkanlıklarını önemli ölçüde etkileyeceği aşikar. Özellikle düşük gelirli kesimler için bu artışların ek bir mali yük oluşturacağı ve kaçak ürün tüketiminin artmasına neden olabileceği öngörülüyor. Devletin vergi gelirlerindeki kayıplar ve piyasadaki dengesizlikler, bu tür vergi artışlarının uzun vadeli etkilerini daha da önemli kılıyor.