Kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıklarda artık mahkemeye gitmeden önce ara bulucu şartı getirildi. 1 Eylül’de başlayan uygulama ile Türkiye genelinde 494 başvuru yapıldı. İstanbul’da ise durum daha vahim. Kiraların yüksekliği nedeniyle birçok kiracı şehri terk etmeyi düşünüyor.

Ara Bulucu Nedir?

Ara bulucu, tarafların anlaşmazlık konusunda kendi iradeleriyle çözüm bulmalarına yardımcı olan tarafsız bir üçüncü kişidir. Ara buluculuk, tarafların gönüllülük esasına dayalı olarak katıldıkları, gizli, hızlı ve ekonomik bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Ara buluculuk faaliyeti, ara bulucunun tarafları dinlemesi, sorunları tespit etmesi, çözüm önerileri sunması ve tarafların uzlaşmasını sağlaması şeklinde yürütülür. Ara buluculuk sonucunda tarafların imzaladığı anlaşma belgesi, icra edilebilir nitelikte bir belge olarak kabul edilir.

Ara Bulucu Şartı Neden Getirildi?

Kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıklar, genellikle kira bedeli, kira artış oranı, depozito, kira sözleşmesinin feshi, tahliye gibi konular üzerine yaşanır. Bu tür anlaşmazlıkların mahkemeye taşınması hem zaman hem de maliyet açısından taraflara yük getirir. Ayrıca mahkemelerdeki iş yükünü de artırır.

Bu nedenle Adalet Bakanlığı, kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıklarda ara bulucu şartını getirdi. Buna göre, 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıklarda dava açmadan önce ara bulucuya başvurmak zorunlu hale geldi. Bu sayede tarafların daha hızlı, daha ucuz ve daha adil bir şekilde sorunlarını çözmeleri amaçlandı.

Ara Bulucu Başvurularında İlk Gün

Ara bulucu şartının yürürlüğe girdiği ilk gün olan 1 Eylül 2023 tarihinde Türkiye genelinde 494 anlaşmazlık için ara bulucuya başvuruldu. Bu başvuruların 250’si ise İstanbul’dan geldi. Yani Türkiye’deki başvuruların yarısından fazlası İstanbul’da yaşanan kiracı ve ev sahibi anlaşmazlıklarından kaynaklandı.

İstanbul’daki ara buluculuk büroları, ilk günden yoğun bir mesai yaşadı. Ev sahipleri, kira bedellerini artırmak veya tahliye etmek istedikleri kiracılarla uzlaşma yolunu aradı. Kiracılar ise, gelirlerinin düşük olması, pandemi nedeniyle işsiz kalmaları veya iş yerlerini kapatmak zorunda kalmaları gibi sebeplerle kira ödemekte zorlandıklarını belirtti.

Ara bulucular, tarafların taleplerini dinleyerek çözüm önerileri sundu. Ancak tarafların beklentileri arasındaki uçurum nedeniyle anlaşma sağlanması kolay olmadı. Ara buluculuk süreci, bir ay içinde sonuçlanması gerekiyor. Eğer bu süre içinde taraflar anlaşamazsa, mahkeme yoluna başvurabilecekler.

Kiracılar İstanbul’u Terk Etmeyi Düşünüyor

İstanbul’da yaşayan birçok kiracı, kira bedellerinin yüksekliği nedeniyle şehri terk etmeyi düşünüyor. Özellikle merkezi semtlerdeki kiraların asgari ücretin çok üzerinde olması, kiracıları zor durumda bırakıyor.

Birçok kiracı, kira ödemek için gelirlerinin büyük bir kısmını harcadıklarını veya borçlandıklarını söylüyor. Bazı kiracılar ise, ev sahiplerinin kendilerine ihtarname gönderdiklerini veya tahliye etmek istediklerini ifade ediyor.

Bu durumda olan kiracılardan bazıları, memleketlerine dönmeyi veya daha ucuz şehirlere taşınmayı planlıyor. Kiracılar, İstanbul’da geçim kaynağı bulamadıklarını ve hayat pahalılığından şikayet ediyorlar.

Ara Buluculuk Çözüm Olacak mı?

Kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıklarda ara bulucu şartının getirilmesi, hem tarafların hem de mahkemelerin iş yükünü azaltmayı hedefliyor. Ancak ara buluculuk sürecinin başarılı olması için tarafların iyi niyetli olması ve uzlaşmaya açık olması gerekiyor.

Ara buluculuk, taraflara daha hızlı, daha ucuz ve daha adil bir çözüm sunabilir. Ancak ara buluculuk tek başına yeterli değil. Kiracı ve ev sahibi arasındaki ilişkinin daha sağlıklı olması için kira sözleşmelerinin yazılı yapılması, kira artış oranlarının belirlenmesi, depozito konusunun netleştirilmesi gibi önlemler de alınmalıdır.