Bitlis Katı Atık Birliği (Bİ-KA) tarafından Avrupa Birliği fonlarının yardımıyla kurulan Evsel Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi'nde atıklardan 10.000 megavatın (MW) üzerinde elektrik üretildi.

Bitlis'teki Evsel Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, ülke için katma değer yaratmak, çevreyi korumak ve katı atıkları enerjiye dönüştürmek amacıyla tasarlandı. Tesis, İç Anadolu Bölgesi, ilçeleri ve çevre illerin çöplerini depolayarak enerji üretimine katkı sağlıyor.

Tesise getirilen alüminyum kutu, plastik, kağıt ve karton gibi evsel katı ve ambalaj atıkları, boyut ve cinslerine göre ayrıştırıldıktan sonra balya haline getirilerek geri dönüşüme hazırlanıyor. Hastanelerden getirilen tıbbi atıklar ise buhar makinelerinde sterilize edilerek mikroplardan arındırılıyor ve çevrenin korunmasına yardımcı olunuyor.

Yaklaşık 12 milyon avro (12,75 milyon dolar) tutarında çevre dostu bir yatırım yapan tesis, doğanın korunması ve geri dönüşüm için hem istihdama hem de enerji üretimine katkı sağlıyor.

Proje hakkında açıklama yapan Bitlis Katı Atık Birliği İşletme Müdürü Musa Tütün şunları söyledi: "Amacımız çevreyi korurken çöpten enerji üretimini artırmak. Tesisimiz AB katılım öncesi mali yardım programı çerçevesinde kuruldu. Şu anda düzenli depolama tesisimizde evsel katı atık, tıbbi atık sterilizasyonu, çöp gazından enerji üretim tesisleri, su arıtma, ambalaj atıklarının geri dönüşümü ve toplama ayırma hizmetleri bulunuyor" dedi.

"Proje bütçemiz yaklaşık 12 milyon avro olup, bunun 9 milyon avrosu AB tarafından hibe edilmiş, kalan 3 milyon avro ise üye belediyeler tarafından İller Bankası'ndan uzun vadeli kredi yoluyla temin edilmiştir. Tesis, ilk kurucu üyeleri olan Bitlis, Tatvan, Güroymak, Gölbaşı ve Günkırı belediyeleri tarafından kurulmuştur. Daha sonra Bitlis ilindeki diğer ilçeler de birliğimize üye olarak bu hizmetten yararlandılar" dedi.

Depolanan atıklardan saatte 1,2 megavat elektrik üretildiğini kaydeden Tütün, şunları söyledi "2006 yılında projelendirdiğimiz bu tesisi 2011 yılında devreye aldık. Tesisimizde 2011 yılından bu yana yaklaşık 450 bin ton çöp depolanarak işletilmesinde kullanıldı. Depoladığımız çöplerden de saatte 1,2 megavat elektrik üretiyoruz. Bitlis il ve ilçelerindeki belediyelere hizmet veriyoruz."

Ayrıca şu anda henüz düzenli depolama tesisi kurmamış olan Muş Belediyesi'ne de hizmet veriyoruz. Depolama tesisi kurana kadar atıkları tesisimizde depolayacağız. Depoladığımız atıklardan çıkan sızıntı sularını çevreye ve doğaya zarar vermeyecek şekilde arıtıyoruz ve bu şekilde doğaya deşarj ediyoruz."

"Tesisimizde membran biyoreaktör dediğimiz bir su arıtma tesisi var. Burada da günlük 60 metreküp kapasiteli bir tesis var. Bu tesiste çok kirli atık suları arıtarak içilebilir hale getiriyoruz ve daha sonra kullanıyoruz. Bu tesiste yıllık 65.000 ton evsel atık depoluyoruz. Ayrıca Çöp Gazından Enerji Üretim Tesisi'nde depoladığımız atıklardan oluşan metan gazı bu tesise aktarılarak elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Bu tesiste saatte 1,2 megavat elektrik üretiyoruz."

"Bir diğer tesisimiz olan tıbbi atık sterilizasyon tesisinde ise hastaneler ve sağlık kuruluşları tarafından üretilen tıbbi atıklar taşınarak bertaraf ediliyor. Bertaraf yöntemi buhar sterilizasyonu adı verilen cihazlarda gerçekleştiriliyor. Atıklardaki mikroorganizmalar yüksek sıcaklık ve aşırı ısıtılmış buhar sayesinde arındırılarak zararsız hale getiriliyor ve evsel atık haline dönüştürülüyor" dedi.

"Kağıt, karton, plastik ve metal atıklar toplanarak farklı bölgelerdeki geri dönüşüm tesislerine gönderiliyor. Atılan ambalajlar da işletmelerden, kamu kurumlarından ve marketlerden toplanıyor ve burada balyalar halinde preslendikten sonra geri dönüşüme gönderiliyor. Yılda 250 ton atık toplanarak ekonomiye katkı sağlanıyor" dedi.

Tütün, tesislerin birçok alanda vatandaşların hayatını iyileştirmeyi hedeflediğini söyledi. "Mekanik ayrıştırma tesisinin yanına kompost tesisi ve çöplerin biriktirilip ayrıştırıldığı daha sonra balyaların preslendiği bir tesis yapmayı planlıyoruz. Evsel atıklar ayrıştırıldıktan sonra kalan organik kısım kompost tesisinde organik atık ayrıştırmasına tabi tutuluyor. Bu atıkları kompost ile birlikte gübreye dönüştüreceğimiz bir tesis kuruyoruz. Bu tesiste ürettiğimiz gübreleri tarımda kullanacağız" dedi.