Bir Türk ailesinin bazı üyelerinin yaşamlarını dört ayak üzerinde yürüyerek geçirmesi, insanın evrimi anlayışımıza meydan okuyan bir davranıştır. Bu ailenin hikayesi, bilim dünyasının ve kamuoyunun ilgisini çekti.

Olas ailesinin öyküsü

Olas ailesi olarak bilinen bu aile, 18 çocuktan oluşuyor. Bu çocukların altısı, modern yetişkin insanlarda daha önce görülmemiş bir özellik ile doğmuş. Bu çocuklar, iki ayak üzerinde yürümek yerine dört ayak üzerinde yürüyerek hayatlarını sürdürüyorlar. Ne yazık ki altı kişiden biri o zamandan beri vefat etti.

Bu ailenin hikayesi, ilk kez 2005 yılında bilimsel bir makalede ve ardından 2006 yılında BBC’de yayınlanan “Dört Ayak Üzerinde Yürüyen Aile” adlı belgeselle dünyanın dikkatine sunuldu.

London School of Economics’ten evrimsel psikolog Prof. Nicholas Humphrey, bu ailenin durumunu şöyle değerlendirdi: “Modern insanların hayvan benzeri davranışlara geri döneceğini asla beklemiyordum. Bizi hayvan dünyasının geri kalanından ayıran şey, iki ayak üzerinde yürümemiz ve başımızı dik tutmamızdır. Dil ve diğer faktörler de buna katkıda bulunur, ancak insanların diğer hayvanlardan farklı olduğumuzu fark etmesi çok önemlidir. Bu aile tüm sınırları yıkıyor.”

Bilimsel bulgular

Liverpool Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu ailenin bazı üyeleri üzerinde genetik ve nörolojik testler yaptılar. Bu testler sonucunda şu bulgulara ulaştılar:

• Bu kişilerin iskeletleri, insanlardan çok maymun iskeletlerine benziyordu. Bacak kemikleri daha kısadır ve omurgalarında eğrilik vardır.
• Beyinleri daha küçüktü ve küçülmüştü; bu durum genellikle dik yürüme yeteneğini etkilemez.
• Hareketlilik için parmak eklemlerini kullanan büyük maymunların aksine, bu kişiler öncelikle avuçlarını kullanıyorlardı; bu da önemli bir farklılık gösteriyordu.
• Bu kişilerde nadir görülen bir genetik mutasyon tespit edildi. Bu mutasyon, beyin gelişimini ve dengeyi etkileyen VLDLR adlı bir proteini kodlayan gende meydana gelmişti.

Araştırmacılara göre, bu genetik mutasyon, bu kişilerin dört ayak üzerinde yürümelerinin nedeni olabilir. Ancak bu mutasyon tek başına yeterli değildir; çevresel faktörlerin de rolü vardır.

Çevresel faktörler

Araştırmacılar, bu benzersiz yürüme düzeninin, dokuz aylıktan sonra kendi ayakları üzerinde durma fırsatlarının sınırlı olması nedeniyle gelişmiş olabileceğini öne sürdüler. Bu kişiler, küçük ve kalabalık bir evde yaşamaktadır. Ayrıca, aile içinde konuşulan dil, Türkçe’nin bir lehçesi olan ve sadece 2500 kişi tarafından konuşulan bir dildir. Bu dilde, dört ayak üzerinde yürüyen kişiler için özel bir kelime vardır: “emek”.

Araştırmacılar, bu kişilerin gelişimlerine yardımcı olmak için bir fizyoterapistin ve özel ekipmanın yardımını aldıklarını belirttiler. Bu sayede, bu kişilerin hareket kabiliyetlerinde önemli iyileşmeler sağlandığını gözlemlediler.

Sonuç

Bilim insanları, dört ayak üzerinde yürüyen bu ailenin durumunu, insanın evrimi açısından önemli bir vak’a olarak değerlendiriyorlar. Bu aile, insanların hayvanlardan nasıl ayrıştığını ve hangi faktörlerin buna etki ettiğini anlamamızda bize yeni ipuçları sunuyor.