Türkiye’de kira fiyatları son yıllarda hızla arttı. Pandemi, deprem, enflasyon ve döviz kurları gibi etkenler nedeniyle ev sahipleri yüksek oranda zam yapmaktan yana. Kiracılar ise gelirleri düşerken kira ödemeleri arttığı için zor durumda kalıyor.

Kira artışlarında %25 sınırına kimse uymuyor

Hükümet, kira artışlarını kontrol altına almak için 2021 yılında bir kararname çıkardı. Buna göre, kira artışları 12 aylık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ortalamasının %25’ini geçemeyecek. Ancak bu kararnameye rağmen, kira artışlarında %25 sınırına uyan pek kimse yok.

Birçok ev sahibi, kiracısına “Ya kabul et ya da çık” diyor. Kiracı ise ya kabul ediyor ya da başka bir ev aramak zorunda kalıyor. Ancak başka bir ev bulmak da kolay değil. Çünkü piyasada kiralık ev sayısı az, fiyatlar ise yüksek.

Örneğin, İstanbul Acıbadem’de 30 yıllık bir apartmanda bulunan 3+1 dairenin kiracısı boşaltmadan önce son olarak 30 bin lira kira ödüyordu. Şimdi ise ev sahibi yeni kiracısından %100 daha fazla yani 60 bin lira kira istiyor.

Kiracı ve ev sahibi arasında anlaşmazlık mahkemeye taşınıyor

Kira artışları konusunda anlaşamayan kiracı ve ev sahipleri arasında çözümü mahkemede aramak yaygınlaşıyor. Mahkemelerde açılan kira tahliye davalarının sayısı patladı.

2022 yılında toplam 22 bin kira tahliyesi davası açılırken, bu sayı 2023 yılının ilk 6 ayında 47 bine ulaştı. Bu davaların büyük bir bölümü, kiracının kira artışını kabul etmemesi veya ödeyememesi nedeniyle açılıyor.

Ev sahipleri, kiracısını tahliye ettirmek için farklı yöntemler deniyor. Bazıları son iki ay kirasını almayarak tahliye tatilnamesi istiyor, bazıları ise taşıma masraflarını karşılayarak kiracısını ikna etmeye çalışıyor.

Kiracılar ve ev sahipleri mağdur: Çözüm ne?

Kira krizi hem kiracıları hem de ev sahiplerini mağdur ediyor. Kiracılar, gelirleri düşerken kira ödemelerinin artmasından şikayetçi. Ev sahipleri ise hayat pahalılığı nedeniyle kira gelirlerinin erimesinden rahatsız.

Kiracılar, kira artışlarında %25 sınırına uyulmasını, sorunun iki tarafı da mağdur etmeyecek tedbirlerle çözülmesini istiyor. Ev sahipleri ise kira gelirlerinin vergilendirilmesinde indirim yapılmasını, kira garantisi verilmesini, kiracıların mülke zarar vermemesini talep ediyor.

Çözüm ise iki tarafı da mutlu edecek bir orta yol bulmakta yatıyor. Bu konuda hükümetin, belediyelerin, emlakçıların ve sivil toplum kuruluşlarının ortak bir çalışma yapması gerekiyor. Aksi takdirde, kira krizi daha da büyüyecek ve hem kiracıları hem de ev sahiplerini zor durumda bırakacak.