Ancak bilim insanlarından gelen son uyarılar, işlerin çok daha kötüye gidebileceğini gösteriyor. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Türkiye'nin "kırbaç etkisi" adı verilen korkunç bir doğa döngüsüyle karşı karşıya olduğunu açıkladı. Bu etki, ülkeyi önce sellerle sırılsıklam edip sonra kuraklıkla kavurarak devasa yangınlara zemin hazırlıyor. Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri ise bu felaketin başrollerinde!

Aşırı Yağış ve Kuraklık Döngüsü: Kırbaç Etkisi Nedir?

Prof. Dr. Salihoğlu, kırbaç etkisini şöyle tarif ediyor: Önce alışılmadık derecede yoğun yağışlar geliyor, bitki örtüsü kontrolsüzce büyüyor. Ardından sahneye kuraklık çıkıyor, bu yeşillikler hızla kuruyup yangınlar için dev bir yakıt yığınına dönüşüyor. Los Angeles’ta günlerce söndürülemeyen yangınların temelinde bu döngü yatıyordu. Türkiye’de ise geçen yaz yaşanan korkunç orman yangınları, bu tehdidin ne kadar gerçek olduğunu gözler önüne serdi. Salihoğlu’na göre, Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri bu tehlikeye karşı en savunmasız alanlar. Üstelik bu sadece yangınla sınırlı değil; kurak dönemlerin ardından gelen ani yağışlar, toprağın suyu emememesi yüzünden devasa sellere yol açıyor.

Sıcaklık Artışı Alarm Veriyor: Denizler 2,5 Derece Isındı!

2024, dünya genelinde sıcaklık artışının 1,5 dereceyi aştığı bir yıl oldu; ancak Türkiye’nin çevresindeki denizlerde bu rakam 2,5 dereceye ulaştı. Mersin Körfezi, Doğu Karadeniz ve Marmara Denizi’nde görülen bu inanılmaz yükseliş, buharlaşmayı hızlandırdı, tuzluluk oranlarını artırdı ve deniz ekosistemini altüst etti. Salihoğlu, “Toprak nemi yüzde 20 oranında azaldı, bu da yangın riskini patlattı” diyor. Türkiye, artık tarım planlamasından şehirleşmeye kadar her alanda bu yeni ve korkutucu gerçekliğe göre hareket etmek zorunda.

Acil Önlem Şart: Felaket Kapıda!

Bilim insanı, alınmazsa felaketin kaçınılmaz olduğunu vurguluyor: “Aşırı yağışlar Karadeniz’de artacak, kuraklık Akdeniz’i vuracak. Şehir planlaması, afet önleme stratejileri ve tarım politikaları bu kırbaç etkisine göre yeniden şekillenmeli.” Türkiye’nin risk haritasında en kritik bölgeler Akdeniz ve Karadeniz olsa da, aslında tüm ülke bu tehdidin gölgesinde. Kaliforniya’da 2022’de yaşanan dev yangınlar, Türkiye’nin de geleceği olabilir.

Doğanın İntikamı mı?

Salihoğlu’nun çarpıcı sözleri, iklim değişikliğinin Türkiye’yi nasıl bir uçuruma sürüklediğini ortaya koyuyor. Denizlerdeki asitlenme artıyor, dolaşım sistemleri değişiyor, soğuk su oluşumları azalıyor. Bu tablo, sadece karada değil, denizlerde de büyük bir yıkımın habercisi. Türkiye, kırbaç etkisinin darbeleriyle kavrulmadan önce harekete geçmezse, geri dönüşü olmayan bir yola girebilir. Zaman daralıyor, doğa ise affetmeye niyetli değil!